Giáo trình lý thuyết tài chính tiền tệ trường ĐH kinh tế quốc dân

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (40.36 MB, 294 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỂ QUỐC DÂN
KHOA NGÂN HÀNG – TÀI CHÍNH
C hủ biên: PGS. TS. NGUYỀN HỮU TÀI
Giáo trình
LÝ THUYẾT
rÀ I CHÍNH – TIỀN TỆ
NHÀ XUẤT BÀN ĐẠI hỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
HA Nội – 2007
LỜI GIỚI THIỆU
Tài chính – tiền tệ và lý thuyết của nó là lĩnh vực vô cùng nhạy
cảm. Gần hai thế kỷ trôi qua, các cuộc tranh luận vể lý thuyết, bản
chất và cỏne cụ của lĩnh vực tài chính – tiền tệ cũng đã nhiều nhưng
vẫn chưa đến hồi vãn. Vận dụng cổng cụ, mô hình, chính sách tài
chính – tiền tệ iuôn có vị trí xung lực ấn nút đối với nền kinh tế quốc
dân mỗi nước. Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập, lĩnh vực tài
chính – tiền tệ có khả năng tiềm ẩn biến cả khu vực thành một làng
không biên giới (hình ảnh đồng EURO xuất hiện ở Châu Âu từ đầu
năm 2002 đang ỉà một ví dụ manh nha điển hình). Đồng thời lĩnh
vực tài chính – tiền tệ, khi sử dụng nó rất dễ biến thành con dao hai
lưỡi, và thực tế nó đã là con dao hai lưỡi rất nghiệt ngã với nhiều
nước, nhiều khu vực trên thế giới (Trường hợp Argentina là một
điển hình về cả hai mặt trong một thập niên của thế kỷ vừa qua).
Vậy là trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ, vô luận là thời gian và
không gian nào, người ta vẫn phải đi tìm một nền tảng lý thuyết và
nguyên lý của nó khả đĩ làm cứu cánh tương thích cho phát triển và
giao lưu kinh tế. Nhất là trong kinh tế thị trường hiện nay, những
nguyên lý sơ đẳng về tài chính – tiền tệ dần dần phải trở thành nhu
cầu bức xúc không chỉ cho các nhà hoạch định chính sách, doanh
nhân, mà còn cho cả cộng đồng xã hội có liên quan đến tiết kiệm và
đầu tư.
Cuốn giáo trình “Lý thuyết tài chính – tiền tệ” do Khoa Ngân

hàng – Tài chính (Đại nọc Kinh tế Quốc dân) biên soạn lần này
trong bối cảnh đất nước ta đang chuyển đổi sang kinh tế thị trường
sẽ có tác dụng nhất định không chỉ cho sinh viên các ngành kinh tế
lilịịịi
trih
|Í1 : /V 1 • 1 Xrs: • -TV
liiỉiíli
¡ 1 1 1
lịlịịỊỊHISỊỊỊ
3ẠI H Ọ C K Irs
Mmm
■ P
m s m
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHỈNH – TIỄN TỆ
mà cho tất cả mọi người trước khi blrớc vào hoạt động sản xuất kinh
doanh.
Vì nhiều lý do, cuốn sách này chỉ đề cập được trong một chừng
mực nhất định nhữnẹ nguyên lý đại cương mang tính nhập mon
tronq lĩnh vực tài chính – tiền tệ. Trong tươnc lai, chắc chăn còn
phải bổ sung thêm các dòng iý thuyết của lĩnh vực này một cách
hoàn chỉnh hơn. Các tác giả của nó trone lần xuất bản này đã cô
gắng hệ thống các vấn đề theo một trình tự tương đối hợp lý nhằm
đáp ứng nhu cầu của sinh viên và người đọc. Dù sao cũng khỏns
tránh khỏi những khiếm khuvết chủ quan và khách quan, hy vọng
nhiều ở sự góp ý của toàn thể sinh viên và sự chỉ giáo của người
đọc.
Xin trân trọng giới thiệu cùng các sinh viên và bạn đọc gần xa.
GS.TS Cao Cự Bội
I I I TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Chương 1< Đạí cương vể ỉàí chỉnh và tiền tệ

Chương 1
ĐẠI CƯƠNG VỂ TÀI CHÍNH VÀ TIEN TỆ
Tién tộ và tài chính là những phạm trù kinh tế gắn liền với nền
sán xuất và lưu thông hàng hoá. Nó có vai trò quan trọng thúc đẩy
quá trình phát triển kinh tế-xã hội của mỗi quốc gia cũng như trên
phạm vi quốc tế; đặc biệt tronc nền kinh tế thị trường – nền kinh tế
được tiền tệ hoá cao độ.
Để thấy rõ vai trò đó, chương này cho phép chúng ta hiểu một
cách cơ bản: Tiến tệ là gì? Tài chính là gì? Tiếp đến là nhận thức
được quá trình ra đời, phát triển và các chức năng của tiền tệ, tài
chính. Chương này cũng cho thấy một cách khái quát về tiền tệ hiện
nay được đo lường như thế nào? Và tài chính được biểu hiện thồng
qua những quan hệ kinh tế chủ yếu nào?
1.1. Bản chất của tiền tệ
ỉ .1.1. Sự ra đời của tiên tẻ
Kinh tế học đã chỉ ra rằng, tiền tệ là một phạm trù kinh tế khách
quan, gắn liền với sự ra đời và phát triển của nền kinh tế hàng hoá.
Khi nghiên cứu về quá trình ra đời của tiền tệ, c. Mác kết luận:
“Trình bày nguồn gốc phát sinh của tiền tệ, nghĩa là phải khai triển
cái biểu hiện của giá trị, biểu hiện bao iilm trong quan hệ giá trị của
hàng hoá, từ hình thái ban đầu giản đơn nhất và ít thấy rỏ nhất cho
đến hình thái tien tệ là hình thái mà ai nấy đều thấy” (C.Mác – Tư
3ản – Quyển I, Tập I, trang 75 – Nhà xuất bản Sự thật – Hà Nội 1963)
Trong quan hệ trao đổi, hình thức giá trị được biểu hiện qua 4
linh thái:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DẢN 5
GIÁO TRÌNH LÝ THUYỂT TÀị CHÍNH – TIỂN TỆ
– Hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên.
– Hình thái giá trị toàn bộ hay mở rộng.
– Hình thái giá trị chung.

– Hình thái tiền tệ.
Từ hình thái giá trị giản đơn hay ngẫu nhiên đến hình thái tiền
tệ ỉà một quá trình lịch sử lâu đài, nhằm ciải quyết các mâu thuẫn
vốn có trong bản thân hàng hoá. Tiền tệ ra đời đã làm cho việc trao
đổi hàng hoá, dịch vụ được dỗ dàng, nhanh chóng hơn.
Nghiên cứu về lịch sử tiền tệ, các giáo sư PAUL A.
SAMƯELSON (Viện Dự trữ liên bang và ngân khố Mỹ) và
WILLIAM D. NORDHAƯS (trường Đai học Yale Mỹ) cũng kết
luận rằng: “Do các xã hội có sự mua bán rộng rãi không thể vượt
qua được các cản tiở quá lớn củạ hình thức trao đổi hiện vật, nên
việc sử dụng một vật trung gian làm phương tiện trao đổi được mọi
người chấp nhận. Đó là tiền tệ” (Kinh tế học – Tập I, trang 332 –
Viện quan hệ quốc tế Việt Nam biên dịch năm 1989).
1.1.2. Bản chất của tiền tệ
Tiền tệ là sản phẩm tất yếu của nền kinh tế hàng hoá, nhằm tạo
điều kiện thuận ỉợi cho quá trình trao đổi hàng hoá, dịch vụ Suy
cho cùng, về bản chất, tiền tệ là vật ngang giá chung, làm phương
tiện để trao đổi hàng hoá, dịch vụ và thanh toán các khoản nợ. Theo
Frederic s.Mishkin- trường Đại học Columbia (Mỹ) thì “tiền tệ là
bất cứ cái gì được chấp nhận chung trong việc thanh toán để nhận
hàng hoá, dịch vụ, hoặc trong việc trả nợ’\ (Kinh tế tiền tệ, ngân
hàns và thị trường tài chính của Frederic s.Mishkin- trườne Đai học
Columbia xuất bản năm 1992).
Tuy nhiên, để có một định nghĩa chính xác về tiền tệ là điều
không đơn giản. Giáo sư Milton spercer (trường Đại học quản K’
kinh doanh Mỹ) cũng thừa nhận rằng: “Nếu bạn cho rằng, bạn hiểu
6 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Chương 1. Đại cương vế tàí chỉnh vả tiển tệ
một cách chính xác tiền tệ là gì thì bạn còn giỏi hơn nhiều nhà kinh
tế” (kinh tế học hiện đại – Phần III).

Đặc biệt trong điều kiện hiện nay, khi mà nền kinh tế hànc hoá
phát triển cao độ và trình độ công nghệ ngân hàng hiện đại, thì câu
trả lời cho tiền tệ vẫn là điều bí ẩn. Trong khi các quan niệm cổ điển
cho rằng, tiền tệ là vàng, bạc hoặc là các tờ giấy bạc ngân hàng, thì
các nhà kinh tế học hiện đại còn cho rằng: kỳ phiêu, hối phiếu,
séc cũng là tiền tệ. Giáo sư, tiến sĩ người Anh A.C.L.DAY đã kết
luận: “từ những thập kỷ đầu tiên của thế kỷ này, nhiều dạng tiền tộ
đã là những hình thái của tài sản thực sự, chủ yếu là vàng và bạc.
Nhưng thời kỳ đó đã qua rồi và toàn bộ tiền tệ đang sử dụng trong
các nền kinh tế hiện đại đều là những trái quyền” (Kinh tế tiền tệ,
trang 10, LICOSAXUBA Hà Nội biên dịch 1989).
1.2. Chức năng của tiền tệ
1.2.1. Đơn vị đo lường giá trị
Tiền tệ là đơn vị đo lường giá trị, nghĩa là nó được dùng để đo
lường giá trị các hàng hoá, dịch vụ trước khi thực hiện trao đổi.
Người ta đo giá trị của hàng hoá và dịch vụ bằng tiền giống như
người ta đo trọng lưựng cùa một vật bằng kilôgam, đo chiều dài một
vật bằng mét. Để thấy được vì sao chức năng này quan trọng, chúng
ta hãy so sánh quá trinh trao đổĩ hiện vật với trao đổi hàng hoá có
tiền làm môi giới trung gian.
Trong quá trình trao đổi trực tiếp, có 3 mặt hàng đưa ra trao
đổi: A, B, c thì chúng ta chỉ cần biết 3 giá để có thể trao đổi các
hàng hoá này với nhau. Đó là:
– Giá của hàng hoá A được tính bằng bao nhiêu hàng hoá B.
– Giá của hàng hoá A được tính bằng bao nhiêu hàng hoá c.
– Giá của hàng hoá c được tính bằng bao nhiêu hàng hoá B.
TRƯỜNG ĐẠI NỌC KINH TỂ QUỐC DẢN
GIÁO TRÌNH LÝ THU YẾT TÀI CHÍNH • TIỄN tệ
Tương tự, nếu có 10 mặt hàng đưa ra trao đổi, chủng ta phải
cần biết 45 giá đê có thể trao đổi hàng này lấy một hàng hoá khác,

với 100 mật hàng chúng ta cán tới 4.950 giá, và với 1.000 mật hàng
thi -húng ta cần biết 499.500 giá (theo công thức tổng quát tính sô
cặp khi có N phân tử = N (N-1 )/2).
Nếu nén kinh tế có tiền tệ làm môi giới, thì người ta định giá
bằne đơn vị tiền tệ cho tất cả các hàng hoá đem trao đổi trên thị
trường. Do vậy, có bao nhiêu hàng hoá đưa ra trao đổi thì có bấy
nhiêu giá cả. Có nghĩa là, nêu có 3 hànc hoá đưa ra trao đổi thi có 3
giá, có 10 hàng hoá trao dổi thì có 10 giá, có 1000 hàng hóa trao
đổi thì có 1000 giá. Vậy là, việc dùng tiền làm đơn vị đánh giá sẽ
thuận lợi rất nhiều cho quá trình trao đổi hànc hoá, giảm được chi
phí trong trao đổi do giảm được số giá cẩn xem xét.
Sô lượng giá trong một nén kinh tế hiện vật íùig với sô lượng
giá trong nén kinh tế tiền tệ.
Sô mật hàng
trao đổi
Số lượng giá trong
nền kinh tẻ hiên vật
Sỏ lượng giá trong
nền kinh tế tiển tệ
3 3 3
10
45
10
100
4.95Ơ
100
1000
499.500 1000
10.000 49.995.000 10.000
1.2.2. Phương tiện trao doi

Trong nền kinh tế, tiền tộ làm phương tiện trao đổi khi nó được
dùng để mua bán hàng hoá, dịch vụ. hoặc thanh toán các khoản nọ
cả trong và ngoài nước. Việc dùng tiền làm phương tiện trao đổi đẽ
nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế, bởi nó đã tiết kiệrr
I
TRƯỞNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC OẢN
Chương 1. Đại cương về tàí chính vả tiến tệ
được các chi phí quá lớn trong quá trình trao đổi trực tiếp hàng đổi
hàng, các chi phí giao dịch thường rất cao. Bởi vì, người mua, người
bán phải tìm được những người trùng hợp với minh về nhu cẩu trao
đổi, thời cian trao đổi, không gian trao đổi. Quá trình trao dổi chì
được diễn ra khi có sự phù hợp đó. Tiền tệ làm môi giới trung gian
trong trao đổi đã hoàn toàn khắc phục được các hạn chế đó của quá
trinh trao đổi trực tiếp. Neười có hàne bán lấy tiền, sau đó sẽ mua
được hàng mà họ cần. Bởi vậy, người ta coi tiền như thứ dầu mỡ bôi
trơn, cho phép nền kinh tế hoạt động chảy hơn, khuyến khích
chuyên môn hoá và phân cône lao độnc.
1.2.3. Phưong tiện dự trừ vê mặt giá trị
Tiền tệ làm phương tiện dự trữ giá trị nghĩa là nơi chứa sức mua
hàng hoá trons một thời gian nhất định. Nhờ chức năng này của tiền
tệ mà người ta có thể tách thời gian từ lúc có thu nhập đến lúc tiêu
dùng nó. Chức năng này là quan trọng vì mọi người đều không muốn
chi tiêu hết thu nhập của mình ngay khi nhận nó, mà dự trữ để sử
dụng nó [long tương lai. Tất nhiên, tiền không phải duy nhất là nơi
chứa đựng giá trị, mà các tài sản khác cũng là nơi chứa giá trị, như cổ
phiếu, thương phiếu Nhưng tiền là tài sản có tính lỏng cao nhất, bời
nó là phương tiện trao đổi, nó không cần phải chuyển đổi thành bất
cứ cái gi khác khi với mục đích mua hàng hoá chi trả tiền dịch vụ.
1.3. Sự phát triển các hình thái tiển tộ
Tiến tệ là sản phẩm tất yếu của nền kinh tế hàng hoá. Sau khi

ra đời, tiền tệ là công cụ quan trọng để phát triển nền kinh tế – xã
hội. Để tạo điểu kiện thuận lợi hơn cho lưu thông hàng hoá và dịch
vụ, phát triển nền kinh tế- xà hội, hình thái của tiền tệ cũng ngày
càng được hoàn thiện hơn
1.3.1. Tiên tệ bằng hàng ỉtoá
Trong thời kỳ đầu lịch sử tiền tệ, tuỳ theo những điều kiện cụ thể
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN a
GIÂO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH -TIÈNTỆ
cửa các dân tộc khác nhau và ở các thời đại khác nhau mà vai trò tien
tê đươc thể hiên ở các hàng hoá khác nhau. Nhưnc thồne thườnc,
.. > C c «—✓ c 7
nhũn” hàng hoá đó là những vật dụng quan trọne bậc nhất hay những
đặc sản quý hiếm của địa phương. Lịch sử chi nhận rằng, thời kị
nạuyên ỉhuỷ của tien tệ, vai trò tiền tệ thường được thể hiện ở gia súc
(dân tộc cổ đại Slavơ), da thú (ở các dàn tộc Scăng- đi – náp và nước
Nga cổ đại), vỏ ốc quý (quần đảo Thái Bình Dương và Châu Phi), chè
(Tây Tang và Mổne cổ), muối (ở miền Tây Su Đăne)
Cùng với sự phân công lao động xã hội lớn lần thứ hai, thù
cồng nghiệp tách khỏi nông nghiệp, vai trò tien tệ chuyển dần sang
các kim loại. Cuối cùng thời kỳ nay, vai trò tiền tệ đã được cô đinh
ở vàng. Bởi VI vàng có nhiều đặc tính ưu việt hơn các hàng hoá khác
lúc bấy giờ tronẹ việc thực hiện các chức năng của tiền tệ. Đó là:
• Tính đổng nhất của vàng rất cao. Điêu đó rất thuận lợi trong việc
đo lường, biểu hiện giá cả của các hàng hoá trong quá trình trao đổi.
• Dễ phân chia mà không làm ảnh hưởng đến giá trị vốn có
cùa nó. Điéu đó có ý nghĩa quan trọng trong việc biểu hiện giá cả
và lun thông hàng hoá trên thị trường. Bởi lẽ, trên thị trường hang
hoá rất đa dạng và giá cả rất khác nhau.
• Dễ mang theo, bởi vì một thể tích nhỏ và trọng lượng nhỏ
của vàn.ơ có thể đại diện cho giá trị một khối lượng hàng hoá lớn

• Thuận tiện trong việc thực hiện chức năng dự trữ giá trị của
tiền tệ
Trình độ sản xuất ngày càng phát triển, khối lượng hàng hoá và
dịch vụ đưa ra trao đổi ngày càng nhiều. Trong khi đó khả năng về
vàng lại rất có hạn. Do vậy, theo thời gian, giá trị của vàng lớn đến
mức người ta khó có ĩhể chia nhỏ ra để tiến hành những việc mua
bán bình thường. Mặt khác, các hàng hoá đóng vai trò tiền tệ trước
¡1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẺ’ QUỐC DÂN
đây đều có khuynh hướng tự bàn thân nó phải có giá trị và phải có
một công dụng nhất định nào đó. Còn ngày nay, giá trị của tiền tệ là
do tính pháp định của nhà nước. Việc tìm kiếm một loại hình tiền tệ
mới thay thê cho vàng trong lưu thône đã trở nên cần thiết.
1.3.2. Tiên giấy (giấy bạc ngan hảng)
Sau một thời gian dài, thời đại tiền bằng hàng hoá đã nhường
chỏ cho thời đại tiền giấy. Lúc đầu những tờ giấy bạc ngân hàng là
dấu hiệu đại diện cho vàng đánc ỉc phải có trong lưu thông. Những
giấy bạc ngân hàng đó dược tự do chuyển đổi ra vàng theo luật
định. Về sau do ngân hàns phát hành ra nhiều giấy bạc hơn so với
số vàng dự trữ, làm cho nó không còn được tự do chuyển đổi ra
vàng. Thời đại ngày nay, việc sử dung tiền giấy đã trở thành phổ
biến, do tính thuận tiện của nó tronẹ việc làm phương tiện trao đổi
hàng hóa. Đó là:
• Dẻ mang theo để làm phương tiện trao đổi hàng hoá, thanh
toán nợ.
• Thuận tiện khi thực hiện chức năng dự trữ của cải dưới hình
thức giá trị.
• Bằng cách thay đổi con sô trên mặt đồng tiền, một lượng giá
trị lớn hay nhỏ được biểu hiện.
• Bằng chế độ độc quyền phát hành giấy bạc với những quy

định nghiêm ngặt của Chính phủ, tiền giấy có thể giữ được giá trị
của nó
Mầm mống tiền giấy đã xuất hiện khá sớm trong lịch sử. Tiền
giấy xuất hiện ở Trung Quốc dời nhà Tống, ở Việt Nam đời Trần và
Hồ Quý Ly, ở Châu Âu đầu thế kỷ 17. Cho đến những năm 30 của
thế kỷ XX, bản vị giấy bnc không được tự do chuyển đổi ra vàng
được áp dụng ở tất cả các nước trôn thế giới.
Chương 1. Đại cương vế tài chinh và tiền tệ
; Î
t r ư ờ n g đ ạ i học kinh t ế q u ố c d ả n, 11
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỂN TỆ
1.3.3. Tiến ghi sô (tiên qua ngán hàng)
Tiền ghi sổ là những khoản tiền gửi không kỳ hạn ớ ngân hàng
(tiền ẹìri séc). Đó là do hệ thống ngân hànc; thương mại tạo ra trong
quá trình thực hiện nghiệp vụ tín dung. Việc sử dụng đồng tiền ghi
sổ được thực hiện bằne các bút toán ghi Nợ và Có trên tài khoản
tiền gửi khốns kỳ hạn ơ ngân hàng. Cùng VỚI trình độ công nghẹ
ngân hàne ngày càng hiện đại, đổng tiền ghi sổ đã giữ vị trí chủ yếu
trong tổng mức cung ứng tiền tệ cho nền kinh tế. Hiện nay ở những
nước có nền kinh tế thị trường phát triển, trinh độ cồn” nghệ ngân
hàng hiện đại, đổng tiền ghi sổ chiếm từ 90% đến 95% trong tổng
lượng tiền cune; ứng. Nói chung, hiện nay là thời đại của tiền ghi sổ.
Bởi lẽ, tiền ghi sổ có những ƯU việt vỏn có của nó:
• Giảm bớt một cách đáng kể các chi phí lưu thông tiền mặt:
in tiền, bảo quản, vận chuyển, đếm, đónc gói
• Nhanh chóng và thuận tiện cho các chủ nhân tham gia thanh
toán qua ngân hàng.
• Bảo đảm an toàn trong việc sử dụng đổng tiền, hạn chế đươc
những hiện tượng ticu cực.
• Tiền ghi sổ tạo ra điều kiện thuận lợi cho Ngân hàng trung

ương trong việc c < m lý và điều tiết lượng tiền cung ứng
1.4. Khối tiền tệ
Khi chưa có một định nghĩa chính xác về tiền tệ, thì quan niệm
vé các khối tiền tệ (cách đo lượng tiền cung ứng) cũng khác nhau.
Tuy nhiên, quan niệm về khối tiền tệ mà được nhiều nhà kinh tế
thừa nhận hơn cả là:
1.4.1. Khối ỉltĩí tệ M I
Đây là khối tiền tệ theo nghĩa hẹp nhất về lượng tiền cung ứng,
nó chỉ bao gổm những phương tiện được chấp nhận ngay trong trao
TRƯỜNG Đ.;.l HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN. 1 I I I
Chương 1, Đạỉ cương vể tài chính và tiền tệ
đổi hàng hoá, mà không phải qua một bước chuyển dổi nào. Với
khối tiền tệ này, tổng lượng tién cung ứng bao gồm:
• Tiền đang lưu hành (cồm toàn bộ tiền mặt do Ngân hàng
trung ương phát hành đang lưu hành ngoài hệ thống ngân hàng).
• Tiền gửi không kỳ hạn ở ngân hàng thương mại (tiền gửi mà
chủ sở hĩai của nó có thể phát séc để thanh toán tiền mua hàng hav
dịch vụ).
1.4.2. Khôi tiền tệ M2
Khối tiền tệ này, với một cách nhìn rộng hơn về lượng tiền
cung ứng. Theo khối tiền tệ này, tổng lượnc tiền cung ứng bao gồm:
• Lượng tiền theo M 1.
• Tiền gửi tiết kiệm ở các ngân hàng thương mại.
1.43. Khối tiền tệ M3
Theo khối tiền tệ này, tổng ỉượng tiền cung úmẹ bao gồm:
• Lượng tiền theo M2
• Tiền gửi có kỳ hạn ở ngân hàng thương mại.
1.4.4. Khôi tiền tệ L
Theo khối tiền tệ này, tổng lượng tiền cung ứrm bao gồm:
• Lượng tiền theo M3.

• Chứng từ có giá có tính “lỏng” cao (dỗ chuyển thành tiền
mật): Chứng từ chỉ tiền gửi, thương phiếu, tín phiếu, trái phiêu
1.5. Ché độ tiền tệ
Chế độ tiền tệ là hình thức tổ chức lưu thông tiền tệ của một
quốc gia, được quy định bằng luật pháp. Chế độ tiền tệ bao gồm các
yêu tố:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỂ QUỐC DÀN
13
GIẢO TRÌN H LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỂN TỆ
• Bản vị tiền tệ: tức cái gì được dùng làm cơ sở định giá đổng
tiền quốc gia.
• Đơn vị tiền tệ: mỗi quốc gia đều có đơn vị tiền tệ của ricng
minh và được quy định bằng pháp luật. Đơn vị tiền tệ của Việt Nam
là “đổng”, ký hiệu quốc tế là “VND”; đơn vị tiền tệ của Mỹ là “đô
la”, ký hiệu quốc tế là “USD”; đơn vị tiền tệ của Nhật Bản là “yen”,
ký hiỏu quốc tế là “JPY”
• Công cụ trao đổi: í ức Ị à những công cụ được sử dụ Hí; đò
thực hiện mua bán hàng hoá, dịch vụ, thanh toán các khoản nợ như
tiền giấy, tiền đúc, tiền ghi sổ
Nói chung, trong chế độ tiền tệ. tò thường thay đổi là bản
vị tiền tệ. Lịch sứ tiền tệ phát triển cho thấy răng, bản vị tiến tệ của
các nước do điều kiện cụ thể của mỗi thời kỳ quyết định. Cho đến
nay, các chế độ bản vị tiền tệ sau đây đã được sử đụng:
1.5.1. Chẻ độ song bản vị
Dưới chế độ song bản vị, đổng tiền cuả một nưức được xác
định bằng một trọng lượnc cô định của hai kim loại thường là vàng
và bạc. Ví dụ, năm 1972, ở Mỹ 1 đôla vàng = 1,603 gam vàng ròng,
1 đỏla bạc = 24,06 gam bạc ròng. Tức trọng lượng lđôla bạc nặng
gấp 15 lần trọng lượng 1 đôla vàng.
Do giá trị thị trường của vàng và bạc thường xuyên thay đổi, đã

dẫn đến hiện tượng tiền có giá trị thấp đuổi tiền có giá trị cao khỏi
lưu thông. Hiện tượng này được nhà tài chính Anh là Thomas
Gresham thế kỷ 16 và là giám đốc sở đúc tiền dưới triều Nữ hoàng
Klizabeth I mô tả như sau: “Khi hai kim loại có giá trị thị trường
khác nhau, nhưng với quyền lực tiền tệ chính thức như nhau, thứ
kim loại rẻ hơn trở thành phương tiện lưu thông chủ yếu trong khi
thứ kim loại đắt hơn thì biến khỏi lưu thông”. Giả sử rằng, nhà nước
ấn định tỷ lệ đức tiền chính thức của kim loại bạc và vàng là 15/1.
14 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Chương 1, Đạí cương về tàí chính vả tiền tệ
Điểu dó có nghía là, trọnạ lượnc, l đơn vị tien tệ bằng bạc gấp 15
lần trọng lượng tien tộ bằns vàng. Do đó, bất cứ một sự thay đổi
trong giá trị thị trường của một kim loại so với kim loại khác, có thể
làm cho thứ kim loại có giá trị cao hơn biến khỏi lưu thông. Bời vì,
kim loại rỏ tien hơn trên thị trường sẽ dược đưa tới sở đúc tiền để
đúc thành tiền, kim loại đắt hơn trên thị trường được đưa ra khỏi lưu
thông để cất trữ hay đúc thành thỏi để bán. Nói cách khác, một tỷ lệ
tiền đúc cố định và một tỷ lệ thị trường thay đổi, cho phép người ta
giữ lại đồnc tiền có giá trị hơn và cho lưu thông đồng tiền có giá trị
kém hơn. Điều đó đã xảv ra ở Mỹ tronc thế kỷ 19, khi mà Mỹ đang
giữ chế độ song bản vị vàng và bạc theo luật định. Trong suốt giai
đoạn đầu từ 1792 đến 1834 vàng rút khỏi lưu thòng và trên thực tế
quốc gia chỉ còn là bản vị bạc. Nhưng từ 1834-1893 bạc rút khỏi
’ưu thông và thực chất quốc gia chỉ còn bản vị vàng.
1.5.2. Chế độ bản vị tiền vàng
Bản vị tiền vàng là đồng tiền của một nước được đảm bảo bằng
một trọng lượng vàng nhất định theo pháp luật. Những nhân tô cần
thiết của bản vị tiền vàng gồm:
• Nhà nước không hạn chế việc đúc tiền vàng.
• Tiền giấy quốc gia được nhà nước xác định bằng rnột trọng

ỉượng vàng nhất định và được tự đo chuyển đổi ra vàng theo tỷ lệ đã
quy định.
• Tiền vàng được lưu thông không hạn chế.
Chế độ bản vị tiền vàng được sử dụng phổ biến ở các nước
trong những năm cuối thê kỷ XIX và đầu thế kỷ XX.
1.5.3. Chê độ bản vị vàng thỏi
Chế độ bản vị vàng thỏi cũng quy định cho đem vị tiền tệ quốc
gia một trọng lượng vàng cố định. Nhưng vàng được đúc thành thỏi
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN
15
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀÍ CHÍNH – TIỂN TỆ
mà khồne đúc thành tiền. Vang khồrm lưu thòng trong nền kinh tố,
mà chỉ dự trừ để làm phirơng tiện thanh toán quỗc tế và chuyển dịch
tài sản ra nước ngoài. Tiền giấy quốc gia được đổi ra vàng theo luật
định, nhưng phải một sổ lượng tiền giấv nhất định, ít nhất phải
tương đương 1 thỏi vàng. Chế độ bản vị thòi vàng được áp dụng ở
Anh năm 1925 và quy định muốn đổi tiền giấy lấy vàng phải đổi ít
nhất 1.500 Bảng Anh, áp dụnc ờ Pháp năm 1928 với số tiền giấy
phải đổi ít nhất là 225.000 Francs
1.5.4. Ché đô bản vi vảng hối đoái
Chế độ bản vị hối đoái vàng là chế độ bản vị trong đó tiền giấy
quốc gia khônẹ được trực tiếp chuy.ii’ dổi ra vàng, muốn đổi ra vàng
phải thông qua một Iigoại tộ. Ngoại tệ đó phải được tự do chuyển
đổi ra vàng, như đôla Mỹ, bảng Anh Chế độ bản vị hối đoái vàng
được áp dụng ở Âii Độ năm 1898, Đức 1924, Hà Lan 1928
1.5.5. Chê độ bản vị ngoai tệ
Dưới chế đồ bản vị ngoại tệ, đơn vị tiền tệ quốc gia được xá(
định bằng đơn vị tiền tệ của nưức ngoài (ngoại tộ). Đó phải là các
ngoại tệ mạnh và được tự do hoá chuyển đổi trên thị trường quốc tế.
Chế độ bản vị này được sử dụng phổ biến đối với các nước thiếu

vàng hoặc về mặt chính trị bị lệ thuộc vào nước khác (các nước
trong khối cộng đổng Anh sau cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất)
Để khuyến khích thương mại quốc tế và tăng trưởng kinh k
một cách có trật tự, một hình thức biến tướng chế độ bản vị ngoại tí
được hình thành ở các nước tư bản chủ nghĩa. Chế độ bản vị nà
được thịnh hành từ 1944 đến 1971 và có hai đặc trưng cơ bản:
• Vào cuối chiến tranh thế giới lần thứ hai, Mỹ chiếm hừi
phần lớn vàng của thế giới. Do đó, Bộ tài chính Mỹ, theo hiộp định
quốc tế, đã làm cho vàng và dôla Mỹ có thể chuyển đổi được lẫr
16 TRƯỜNG OẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
nMĩUÌrĩHĩHĩlnHslÌrUsỊHHĩlHũniịHÌ::*::::::
Chương 1, Đại cương vé tàí chính vả tiến tệ
nhau, theo tỷ lệ 35 đôla cho mót ôriíixơ vàng. Như vậy, một đổng
đòla Mỹ chính thức dược xác nhận bảng 35 ỏngxơ vàng.
• Theo đó, các nước khác theo hiệp định quốc tế, Ngân hàns
trung irơnẹ các nước đó duy trì một tỷ giá cố định đổng tiền của họ
so với đồng đôla Mỹ.
Chẽ độ bản vị ngoại tệ biến tướng này đã hoàn thành sứ mệnh
của nó ỉà khuyến khích thương mại quốc tế và khối phục kinh tế sau
chiến tranh thế giới thứ hai. Nhưng từ những năm I960 chế độ này
bát đầu sụp đổ, bởi đồng đốla Mỹ lạm phát và dự trữ vàng của Mỹ
giảm sút nghiêm trọng. Chế độ bản vị ngoại tộ này đã kết thúc khi
Tổng thống Mỹ -Nixơn tuyên bố không đổi đồỉa giấy ra vàng ngày
15/8/1971.
1.5.6. C hế độ bản vị tiền giấy không chuyển đôi ra vàng
Dưới chế độ bản vị tiền giấy khône được chuyển đổi, đơn vị
tién tệ của một nước không thể tự do chuyển đổi kim loại quý. Đầu
những năm 1930 bản vị chế độ tiền giấy không được chuyển đổi
phổ biến. Vàng chỉ được dùng đổ thanh toán các khoản nợ quốc tế,
nó bị rút khỏi lưu thông tron? nước VI không dùng làm tiền tệ và

không được đổi tiền giấy ra vàng. Từ đây, giá trị thực ìế của đổng
tien các nước phụ thuộc vào sức mua của nó, tức là số lượng hàng
hoá hay dịch vụ mà nó có thể mua được. Giá trị của một đơn vị tiền
tệ được xác định bằng sức mua của nó và được đo bằng sô nghịch
đảo của mức giá cả chung. Như vậy, mức giá cả chung càng cao thì
giá trị hay sức mua của một đơn vị tiền tệ càng thấp và ngược lại.
1.6. Bản chất của tài chính
1.6.1. Sự ra đời của phạm trù tài chính
Lịch sử xã hội loài người cho thấy, vào thời kỳ công xã nguyên
thuỷ tan rã, xã hội bắt đầu có sự phân cônç lao động, có sự chiêm
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DÀN 17
GIÁO TRÌNH LÝ THUYÊT TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ
hữu khác nhau về tư liệu sản xuất và vé sàn phẩm lao động. Tico
đó, nền sản xuất hàng hoá ra đời và tiền tệ xuất hiện như mội tất
yếu khách quan. Trong nén kinh tố hàng hoá, việc trao đổi hàng ìoá
được tiến hành một cách dễ dàng thòng qua tiền tệ làm mòi nới
trung gian. Từ đó, người ta sử đụne tiền tệ với các chức rang
phương tiện trao đổi và phương tiện tích luv để phân phối tổne>ản
phẩm xã hội, qua đó tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ trong lổn
kinh tế, nhằm mục đích tiêu dùnç và đầu tư phát triển kinh tc-xã
hội. Các quỹ tiền tệ này được tạo lập và sử dụng bởi các tổ ciức
kinh tế, tổ chức xã hội hay cá nhân. Các quan hộ kinh tế đó đã àm
nảy sinh phạm trù tài chính.
Lịch sử xã hội loài người còn cho thấy rằng, khi xã hội Ci sự
chiếm hĩm khác nhau vé tư liệu sản xuất, thì có sự phân chia liai
cấp và xuất hiện phạm trù Nhà nước. Nhà nước ra đời, với (nức
năng và quyền lực của minh đã tạo điéu kiện thuận lợi cho sự >hát
triển kinh tế hàng hoá, mở rộng phạm vi hoạt động của tài chnh.
Mặt khác, để duy trì hoạt động của mình, nhà nước đã tạo lập -Ịuỹ
ngân sách nhà nước thông qua quá trình phân phối tổng sản piẩm

xã hội dưới hình thức giá trị và hình thành lĩnh vực tài chính nhà
nước. Như vậy, bên cạnh nhCmc: tiền đề quyết định làm nảy inh
phạm trù tài chính là sản xuất hàng hoá và tiền tệ, nhà nước ra đời
làm cho hoạt động tài chính ngày càng phát triển hơn.
1.6.2. Bdrt chất của tài chinh
vẻ bản chất, tài chính là các quan hệ kinh tế trong phán )hối
tổng sản phẩm xã hội dưới hình thức giá trị, thông qua đó tạo lậ) và
sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm đáp ứng yêu cầu tích luỹ và tiêu (ùng
của các chủ thể trong nén kinh tế.
Để hiểu rõ hơn bản chất của tài chính, ở đây cần có sự )hân
biệt tài chính với một sô phạm trù kinh tế có liên quan khác.
Trước hết cần phân biệt tài chính với tiền tệ. Nhìn bể ncoà, tài
Si
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Chương 1, Đạí cương về tài chính và tiền tệ
chính được người ta cảm nhận như những quỹ tiền tệ của các chủ
the khác nhau trong xã hội. Nhưng tài chính khône phải là tiền tệ.
Tiền tệ về bản chất là vật ngang giá chung trone; trao đổi hàng hoá
với các chức năng vốn có của nó: biểu hiện giá cả hàng hoá, phươne
tiện trao đổi (gồm phưưrm tiện lưu thông và phương tiện thanh toán)
và phương tiện tích luỹ. Tài chính là sự vận độne tương đối của tiền
tệ VỚI chức năng phương tiện thanh toán và phươne tiện tích luỹ
trong lĩnh vực phân phối, nhằm tạo lập và sử dụnc các quỹ tiền tộ.
Giá cả ià một phạm trù kinh tế, liên quan đến phân phối dưới
hình thức giá trị. Nhung sự phân phối của giá cả được tiến hành
thông qua sự chênh lệch giữa giá trị và giá cả của hàng hoá trong
trao đổi. Tài chính là phạm trù phân phối phản ánh sự chuyển dịch
giá trị thông qua việc tạo ỉập và sử dụng các quv tiền tệ trong nển
kinh tế.
Tiền lươns cũng là phạm trù phân phối. Đó là một lượnc tiền tộ

nhất định được trả cho neười lao động, theo những nguyên tắc nhất
định. Tiền lương muốn được thực hiện phải thông qua tài chính, tức
là thông qua các quan hệ kinh tế trong phân phối tổng sản phẩm xã
hội, nhằm hình thành và sử dụng quỹ tiền lương trong nền kinh tế.
Bản chất của tài chính được thể hiện qua các quan hệ kinh tế
chủ yếu trong quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội dưới hình
thức giá trị sau đây:
• Quan hệ kinh tế giữa Nhà nước với các cơ quan, đơn vị kinh
tế, dân cư.
• Quan hệ kinh tế giữa các tổ chức tài chính trung gian với
các cơ quan, tổ chức kinh tế phi tài chính, dân cư.
• Quan hệ kinh tế giữa các cơ quan, đơn vị kinh tế, dân cư với
nhau và các quan hộ kinh tế trong nội bộ các chủ thể đó.
• Quan hệ kinh tế giữa các quốc gia với nhau trên thế giới
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN 19
GIẢO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỂN TỆ
1.7. Chức năng của tài chính
1.7.1. Chức năng phân phôi
Phân phối qua tài chính là sự phân phối tổng sản phẩm xà hội
dưới hình thức giá trị. Thông qua chức năng này, các quỹ tiền tệ tập
trung và không tập trung được hình thành và sử dụng vào những
mục đích nhất định. Phân phối qua tài chính bao hàm cả quiá trình
phân phối lần đầu và quá trình phân phối lại.
Quá trinh phân phối lần đầu là sự phân phối tổng sản phẩm xã
hội cho các chủ thể tham gia vào quá trinh sản xuất vật chất và dịch
vụ. Trong quá trình phân phối lần đầu, giá trị tổng sản phẩm xã hội
sẽ được hình thành các quỹ tiền tệ sau đây: Quỹ bù đắp những chi
phí vật chất đã bỏ ra trong quá trình sản xuất, tiến hành diịch vụ.
Phần này hình thành quỹ khấu hao tài sản cố định và khôi p>hục lại
vốn lưu động đã bỏ ra. Quỹ tiền tệ này nhằm đảm bảo sản xuiất giản

đơn của mọi quá trình sản xuất xã hội.
• Quỹ tích luỹ nhằm tái sản xuất mở rộng, đầu tư phiát triển
kinh tế.
• Quỹ tiêu dùng, bao gồm tiêu dùng cho cá nhân và cho nhà
nước.
Quá trình phãn phối lại là quá trình tiếp tục phân phốii những
phần thu nhập cơ bản, những quỹ tiền tộ đã được hình thànih trong
quá trình phán phối lần đầu ra phạm vi rộng hơn, bao gồm cả lĩnh
vực không sản xuất vật chất và dịch vụ.
1.7.2. Chức năng giám đốc
Chức năng giám đốc tài chính là nói đến khả năng kháich quan
cùa phạm trù tài chính. Nhờ khả năng đó mà người ta có thể tó chức
kiểm tra quá trình vận động của các nguồn tài chính để tạo hập và sử
dụng các quỹ tiền tệ. Khả năng đó được biểu hiện neay trcong quá
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾQUỐC DÃN
Chương 1« Đại cương vế tàí chính vả tiền tệ
trình thực hiện chức nănc phân phối của tài chính. Ở đó, người ta có
thể kiêm tra về mục đích, quy mô và hiệu quả củr. quá trình tạo lập
và SỪ dụng các quv tiền tệ. Khác với chức năng giám đốc tài chính,
công tác kiểm tra tài chính là các hoạt động chủ quan của con người
trong việc kiểm tra quá trình phân phối để tạo lập và sử dụng các
quỹ tiền tệ.
Đỏi tượng giám đốc của tài chính là các quá trình tạo lập và sử
dụng cic quỹ tiền tệ tronc nền kinh tế. Thòng qua giám đốc tài
chính, để kiểm tra và điêu chỉnh các quá trình phán phối tổng sản
phẩm xã hội dưới hình thức giá trị, phù hợp với yêu cầu phát triển
kinh tế – xã hội của mỗi thời kỳ. Đồng thời qua đó để kiểm tra việc
tạo lạp và chấp hành các chỉ tiêu kế hoạch, các định mức kinh tế tài
chính, quá trình hạch toán kinh tế, việc chấp hành các đạo luật về
tài chính, các chính sách chế độ tài chính của nhà nước

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC ĐẢN
21
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ
CẢI HOI ÒN TẠP
1. Sự ra đời và bản chất cùa tiền tệ?
2. Quá trinh phát triển các hình thái tiền tệ?
3. Các chức năng của tien tệ?
4. Lượng tiền cunc ứnẹ và cách do lường lượng tiền c un; ứrng?
5. Chế độ tiền tệ và các bản vi tien tệ?
6. Sự ra đời và bản chất của tài chính?
7. Chức năng của tài chính?
22 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
Chương 2. Tông quan về hệ thống tàỉ chính
Chương 2
TỔNG QUAN VÊ HỆ THÔNG TÀI CHÍNH
Chương này sẽ giới thiệu cho chúnẹ ta về vai trò, hệ thống tài
chính đối với nền kinh tế – xã hội. Cấu trúc của hệ thống tài chính,
quan hệ của từne bộ phận trong hệ thống tài chính? Chính sách điều
hành của Chính phủ đối với hộ thống tài chính quốc gia như thế
V r)
nào/
2.1. Vai trò của hệ thống tài chính
Trong chương I, chúng ta dã nghiên cứu về bản chất của tài
chính và khảng định rằng: tài chính là hệ thôìis các quan hệ kinh tế
trong phân phối, gắn liền với quá trình hình thành và sử dụng các
quĩ tiền tệ. Trone thực tế, các quan hộ tài chính diễn ra rất phức tạp
và da dạng, chúng đan xen nhau trone một tập hợp hàng loạt các
hoạt động khác nhau của nền kinh tế. Tuy nhiên, đó không phải là
những hoạt động hỗn loạn mà ngược lại, chúng tuân thủ những
nguyên tắc, những qui luật nhất định, trong đó những quan hệ tài

chính có tính chất đặc thù giông nhau nhóm lại thành một bộ phận
riêng. Giữa các bộ phận này luôn có mối liên hệ, tác động ràng
buộc lẫn nhau và tạo thành hệ thống tài chính.
Do vậy, hệ thống tài chính là tổne thể của các bộ phận khác
nhau trong một cơ cấu tài chính, mà ở đó các quan hệ tài chính hoạt
động trên các iĩnh vực khác nhau nhưng có mối liên hệ tác động lẫn
nhau theo những qui luật nhất định.
Các bộ phận trong hệ thống tài chính hoạt động trên các lĩnh
vực: tạo ra các nguồn lực tài chính, thu hút các nguồn tài chính và
chu chuyển các nguồn tài chính (dẫn vốn). Với các lĩnh vực hoạt
TRƯỞNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN
GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỄN TỆ
độrm này, toàn bộ hộ thống tài chính thực hiện vai trò đặc biệt -ỊUian
trọnc trong nền kinh tê quỏc dân là đàm bảo nhu cầu về vối. cho
phát triển kinh tế – xã hội.
2.2. Cấu trúc của hệ thống tài chính
Cấu trúc của hệ thông tài chính bao gồm các tụ điểm Vốn và bộ
phận dẫn vốn, được tổ chức theo sơ đồ sau:
Các tụ điểm vốn là bộ phận mà ở đó nguồn tài chính đưỊTc tạo
ra, đồng thời cũng là nơi thu hút trở lại các nguồn vốn, tuy miến ở
các mức độ và phạm vi khác nhau. Trong hoạt động kinh tế, cáic tụ
điểm vốn này có mối liên hệ thường xuyên với nhau thôrg qua
những môi quan hệ nhất dinh.
Thứ nhất: Tài chính doanh nghiệp
Chính tại đây nguồn tài chính xuất hiện và đồng thời đây cũnig là
nơi thu hút trở lại phần quan trọng các neuổn tài chính trong nén ¡kinh
24
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỂ QUỐC DẢN
Chương 2. Tổng quan vể hệ thống tài chính
tê. Trong hệ thông tài chính, íài chính doanh nghiệp được coi như

nhĩmg tố bào có khả nánẹ tái tạo ra các neuổn tài chính. Do vậy nó
có tác dộng rất lớn đèn đời sôìie xã hội, đến sự phát triển hay suy
thoái của nén sản xuất. Tài chính doanh nghiệp có quan hệ mật thiết
với tất cả các bộ phận cua hệ tlìổnc tài chính trong quá trình hình
thành và sử đụnc vốn cho các nội dung khác nhau, quá trình kinh
doanh chứng khoán trcn thị trườnc chứng khoán. Mỗi quan hệ đểu có
nhCmg nét khác biệt và có những tác động khác nhau đến tài chính
doanh nchiệp. Chính sự da dạng nàV phản ánh mối quan hệ ciữa tài
chính doanh nghiệp với các bộ phận khác trong hệ thông tài chính.
Trong nền kinh tế thị trường, đặc trưng cơ bản của bộ phận tài
chính doanh nghiệp thể hiện ở chỏ: nó bao cổm Iihữnẹ quan hệ tài
chính vận hành theo cơ chế kinh doanh hướng tới lợi nhuận cao.
Chính nhờ cơ chế này mà nguồn tài chính được tăng cường và mở
rộng không ngừng, đáp ứnc tốt nhất nhu cầu về vốn cho hoạt động
sân xuất kinh doanh.
Thứ hai:Ngán sách nhà nước
Ngân sách nhà nước gắn liền với các chức năng, nhiệm vụ của
Nhà nước; đổng thời là phương tiện vật chất cần thiết để hẹ thống
chính quyền nhà nước thực hiện nhiệm vụ của mình. Trong điều
kiện của nền kinh tế thị trường, ngân sách nhà nước còn có vai trò
to lớn trong việc điều tiết vĩ mò nền kinh tế – xã hội. Đó là vai trò
định hướng phát triển sản xuất, điểu tiết thị trường, bình ổn giá cả,
điểu chỉnh đời sống xà hội Đê thực hiện được các vai trò đó, ngân
sách nhà nước phải có các nguồn vốn được tập trung từ các tụ điểm
vốn thônc qua các chính sách thu thích hợp. Ngân sách nhà nước
thực hiện các khoản chi cho tiêu dùnc thườne xuyên và chi đầu tư
kinh tế. Việc cấp phát vốn ngân sách Nhà nước cho các mục đích
khác nhau này sẽ làm tăng nguồn vốn ở các tụ điểm nhận vốn. Như
vậy hoạt động thu – chi ngân sách Nhà nước đã làm nảy sinh các
mối quan hệ kinh tế giữa Nhà nước với các tổ chức kinh tế, xã hội,

các tầng lớp dân cư, Nhà nước với các nhà nước khác; các mối quan
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾQUỐC DẢN
25
GIẢO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIEN TỆ
hộ kinh tế giữa một tụ điểm vốn quan trọnìi: neân sách nhà nưởc với
các bộ phận khác của hệ thống tài chính.
Thứ ba: Tài chính dân cư (tài chính hộ gia đình) và c ác tô
chức xã hội
Đây là một tụ điểm vốn quan trọim trong hệ thốne tài chính
Hoạt động tài chính của các nước có nền kinh tế phát triển và hoạt
độne tài chính ở nước ta những năm gần đây đã chỉ ra rằng: ruếu có
những biện pháp thích hợp, chúng ta có thể huy động được một khói
lượng vốn đáng kể từ các hộ gia đình để phục vụ cho sự nghiệp’ phát
triển kinh tế, đồng thời còn góp phần to lớn vào việc thực hiệ n các
chính sách về định hướng tích luỹ và tiêu dùng của Nhà nước.
Tuy nhiên cũng cần nhận thấy rằng: tính chất phân tán ‘và đa
dạng là đặc điểm nổi bật của tài chính hộ gia đinh. Nguồn hực tài
chính không qui tụ vào những tụ điểm lớn mà phân bố rải rác, k’Jlông
đồng đểu trong hàng triệu tế bào nhỏ của nền kinh tế: đó là c:ác hộ
gia đình. Nhưng tổng qui mô của nguồn vốn tiềm tàng trong c;ác hộ
gia đình rất lớn và cần phải có các biện pháp lun tâm thích đáng.
Tài chính hộ gia đinh có thể có quan hệ thường xuyên hoặc
không thường xuyên với tất cả các tụ điểm và các bộ phận tromg hệ
thống tài chính.
Thứ tư: Tài chính dôi ngoại
Trong nền kinh tế thị trường, khi các quan hệ kinh tế đã quiốc tế
hoá thì hộ thống tài chính cũng là một hệ thống mở với những quan
hệ tài chính đối ngoại hết sức phong phú. Trên thực tế, những quan
hệ này khống tập trung vào một tụ điểm nhất định mà chúng phân
tán, đan xen vào các quan hệ tài chính khác. Tuy nhiên, do tínbi chất

đặc thù và vị trí đặc biệt quan trọng của các quan hệ tài chínih dối
ngoại cho nên người ta thừa nhận nó hình thành một bộ phíận tài
chính có tính chất dộc lập tương đỏi.
Nhữtĩg kềnh vận dộng của tài chính đối ngoại gồm có:
• Quan hệ nhận viện trợ hoặc vay vốn nước ngoài ch(0 quĩ
26
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIN H TẾ QUỐC DẬN
::: ! :
dãy – Tài chính ( Đại nọc Kinh tế Quốc dân ) soạn dịp nàytrong toàn cảnh quốc gia ta đang được quy đổi lịch sự kinh tế thị trườngsẽ sở hữu công dụng nhất mực ko chỉ mang lại học sinh sinh viên những ngành kinh tếlilịịịitrih | Í1 : / V một • một Xrs : • – TVliiỉiíli ¡ một một một lịlịịỊỊHISỊỊỊ3ẠI H Ọ C K IrsMmm ■ Pm s mcách thêm mạng bsc vào ví metamask
TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHỈNH – TIỄN TỆmà mang đến tổng thể mỗi địa cầu trước lúc blrớc trong hoạt động giải trí chế tạo kinhdoanh. Vì phổ biến nguyên do, cuốn sách nè chỉ nhắc đc vào 1 chừngmực nhất thiết nhữnẹ nguyên tắc đại cương với tính nhập montronq nghành nghề dịch vụ tài chính – tiền tệ. Trong tươnc lai, kiên cố chăn cònphải bổ trợ đính những mẫu iý thuyết của nghành nà 1 cáchhoàn chỉnh rộng. Các người sáng tác của chúng trone đợt desgin nào là sẽ côgắng mạng lưới hệ thống những yếu tố đi theo 1 lớp lang tương đối hợp lý nhằmđáp tương ứng nhu yếu của học sinh sinh viên & nhân loại sưu tầm. Dù sao cũng khỏnstránh ngoài các khiếm khuvết khinh suất & rõ ràng, hy vọngnhiều sống sự góp ý của vui sướng học sinh sinh viên & sự chỉ giáo của ngườiđọc. Xin trân trọng ra mắt cộng những học sinh sinh viên & độc giả xa gần. GS.TS Cao Cự BộiI I I TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNChương một < Đạí cưng cửng vể ỉàí chỉnh & tiền tệChương một ĐẠI CƯƠNG VỂ TÀI CHÍNH VÀ TIEN TỆTién tộ & tài chính được xem là các phạm trù kinh tế thêm ngay lập tức mang nềnsán xuất & đi lại sản phẩm & hàng hóa. Nó mang tầm quan trọng cần thiết thúc đẩyquá trình tăng trưởng kinh tế-xã hội của mọi vương quốc cũng cũng như trênphạm vi nước ngoài ; đặc biệt quan trọng tronc nền kinh tế thị trường - nền kinh tếđược tiền tệ hóa cao độ. Để nhìn thấy rõ ràng tầm quan trọng đấy, chương nào được cho phép tất cả chúng ta gọi mộtcách căn bản : Tiến tệ được xem là gì ? Tài chính được xem là gì ? Tiếp tới được xem là thừa nhận thứcđược quy trình sinh ra, tăng trưởng & những công dụng của tiền tệ, tàichính. Chương nào cũng đến nhìn thấy 1 cách chu toàn về tiền tệ hiệnnay đc giám sát cũng như ra làm sao ? Và tài chính đc biểu lộ thồngqua các mối quan hệ kinh tế đa phần làm sao ? 1.1. Bản chất của tiền tệỉ. 1.1. Sự sinh ra của tiên tẻKinh tế học sẽ chỉ ra rằng, tiền tệ được xem là 1 phạm trù kinh tế kháchquan, đính thêm ngay lập tức mang sự sinh ra & tăng trưởng của nền kinh tế sản phẩm & hàng hóa. lúc nghiên cứu và điều tra về quy trình sinh ra của tiền tệ, c. Mác Tóm lại : “ Trình bày nguồn gốc xuất xứ nảy sinh của tiền tệ, có nghĩa là cần khai triểncái biểu lộ của giá cả, biểu lộ bao iilm vào mối quan hệ giá cả củahàng hóa, tự hình hài khởi đầu đơn giản số 1 & hạn chế nhìn thấy rỏ hàng đầu chođến hình hài tien tệ được xem là hình dáng nhưng ai nấy hầu như nhìn thấy ” ( C.Mác - Tư3ản - Quyển I, Tập I, trang 75 - Nhà xuất bản Sự thật - TP.HN 1963 ) Trong mối quan hệ phỏng vấn trao đổi, công cụ giá cả đc bộc lộ đi qua bốn linh thái : TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DẢN 5GI ÁO TRÌNH LÝ THUYỂT TÀị CHÍNH - TIỂN TỆ - Hình thái giá cả đơn giản xuất xắc tự nhiên. - Hình thái giá cả hàng loạt giỏi lan rộng ra. - Hình thái trị giá thông thường. - Hình thái tiền tệ. Từ sắc thái giá cả dễ dàng xuất xắc tự nhiên tới hình dáng tiềntệ ỉà 1 quy trình lịch sử dân tộc thành tháp, nhằm mục đích ciải quyết những mâu thuẫnvốn sở hữu vào bản thân mình sản phẩm & hàng hóa. Tiền tệ sinh ra sẽ làm cho mang đến bài toán traođổi sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ đc dỗ dàng, nhanh gọn rộng. Nghiên cứu về lịch sử vẻ vang tiền tệ, những GS PAUL A.SAMƯELSON ( Viện Dự trữ liên bang & kho bạc Mỹ ) vàWILLIAM D. NORDHAƯS ( ngôi trường Đai học Yale Mỹ ) cũng kếtluận rằng : “ Do những cộng đồng với sự mua và bán thoáng rộng không hề vượtqua đc những cản tiở thừa bự củạ công cụ phỏng vấn trao đổi đồ vật, nênviệc sài 1 vật dụng trung gian có tác dụng phương tiện đi lại phỏng vấn trao đổi đc mọingười gật đầu. Đó được xem là tiền tệ ” ( Kinh tế học - Tập I, trang 332 - Viện mối quan hệ nước ngoài Nước Ta biên dịch năm 1989 ). 1.1.2. Bản chất của tiền tệTiền tệ được xem là loại sản phẩm tất nhiên của nền kinh tế sản phẩm & hàng hóa, nhằm mục đích tạođiều khiếu nại thuận ỉợi đến quy trình phỏng vấn trao đổi sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ Suycho cộng, về thực chất, tiền tệ được xem là vật dụng ngang giá thường ngày, làm cho phươngtiện nhằm phỏng vấn trao đổi sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ & giao dịch thanh toán những số nợ. TheoFrederic s. Mishkin - ngôi trường Đại học Columbia ( Mỹ ) thì “ tiền tệ làbất cứ chiếc gì đc gật đầu thường ngày vào vấn đề giao dịch thanh toán nhằm nhậnhàng hóa, chuyên dịch vụ, hay vào vấn đề giả nợ ' \ ( Kinh tế tiền tệ, ngânhàns & Thị trường tài chính của Frederic s. Mishkin - trườne Đai họcColumbia xây dừng năm 1992 ). Tuy nhiên, nhằm sở hữu 1 khái niệm đúng chuẩn về tiền tệ được xem là điềukhông đơn thuần. Giáo sư Milton spercer ( ngôi trường Đại học quản lí K'kinh doanh Mỹ ) cũng đồng ý rằng : “ Nếu khách tham quan mang đến rằng, hành khách hiểu6 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNChương 1. Đại cương vai vế tàí chỉnh vả tiển tệmột phương pháp đúng chuẩn tiền tệ được xem là gì thì các bạn vẫn tốt rộng đa dạng ngôi nhà kinhtế ” ( kinh tế học tân tiến - Phần III ). kì cục vào điều kiện kèm theo lúc bấy giờ, lúc nhưng mà nền kinh tế hànc hoáphát triển cao độ & trình độ chuyên môn công nghệ tiên tiến ngân hàng nhà nước văn minh, thì câutrả lời đến tiền tệ nhưng vẫn được xem là yếu tố huyền bí. Trong lúc những ý niệm cổ điểncho rằng, tiền tệ được xem là đá quý, bạc hay được xem là những tờ giấy bạc ngân hàng nhà nước, thìcác căn nhà kinh tế học văn minh vẫn còn mang lại rằng : kỳ bay bổng, hối phiếu, séc cũng được xem là tiền tệ. Giáo sư, tiến sỹ trái đất Anh A.C.L.DAY sẽ kếtluận : “ từ bỏ các thập kỷ tiên phong của thế kỷ nào là, đa dạng dạng tiền tộđã được xem là các hình dáng của gia tài sự thật, hầu hết được xem là rubi & bạc. Nhưng thế hệ đấy sẽ đi qua rồi & hàng loạt tiền tệ đang được dùng trongcác nền kinh tế tân tiến mọi được xem là các quả quyền ” ( Kinh tế tiền tệ, trang 10, LICOSAXUBA Thành Phố Hà Nội biên dịch 1989 ). 1.2. Chức năng của tiền tệ1. 2.1. Đơn vị thống kê giám sát giá trịTiền tệ được xem là đơn vị chức năng thống kê giám sát giá cả, có nghĩa là chúng đc sài nhằm đolường trị giá những sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ trước lúc thực thi phỏng vấn trao đổi. Người ta đo giá cả của sản phẩm & hàng hóa & chuyên dịch vụ bởi tiền tương tự nhưngười ta đo trọng lưựng cùa 1 đồ vật bởi kilôgam, đo chiều lâu năm mộtvật bởi mét. Để nhìn thấy đc tại sao công dụng nè cần thiết, chúngta nên đối chiếu thừa trinh trao đổĩ đồ vật sở hữu phỏng vấn trao đổi sản phẩm & hàng hóa cótiền có tác dụng môi giới trung gian. Trong quy trình phỏng vấn trao đổi liên đới, sở hữu tam loại sản phẩm giả ra traođổi : A, B, c thì tất cả chúng ta chỉ nên xác định ba giá nhằm hoàn toàn có thể phỏng vấn trao đổi cáchàng hóa nè mang nhau. Đó được xem là : - Giá của hàng hóa A đc tính bởi bao lăm hàng hóa B. - Giá của hàng hóa A đc tính bởi bao lăm sản phẩm & hàng hóa c. - Giá của sản phẩm & hàng hóa c đc tính bởi bao lăm sản phẩm & hàng hóa B.TRƯỜNG ĐẠI NỌC KINH TỂ QUỐC DẢNGIÁO TRÌNH LÝ THU YẾT TÀI CHÍNH • TIỄN tệTương tự động, trường hợp sở hữu 10 mẫu sản phẩm trả ra phỏng vấn trao đổi, chủng ta phảicần xác định 45 giá đê hoàn toàn có thể phỏng vấn trao đổi dãy nào mang 1 sản phẩm & hàng hóa khác thường, mang 100 mật dãy tất cả chúng ta cán đến 4.950 giá, & mang 1.000 mật hàngthi - húng ta nên xác định 499.500 giá ( đi theo cơ chế phác họa tính sôcặp lúc sở hữu N hạt = N ( N-1 ) / 2 ). Nếu nén kinh tế với tiền tệ làm cho môi giới, thì mọi người muốn giábằne đơn vị chức năng tiền tệ mang lại tổng thể những sản phẩm & hàng hóa mang phỏng vấn trao đổi bên trên thịtrường. Do vậy, sở hữu bao lăm sản phẩm & hàng hóa mang ra phỏng vấn trao đổi thì mang bấynhiêu giá thành. Có nghĩa là, nêu mang ba hànc hóa mang ra phỏng vấn trao đổi thi với ba giá, mang 10 sản phẩm & hàng hóa trao dổi thì sở hữu 10 giá, với 1000 sản phẩm & hàng hóa traođổi thì sở hữu 1000 giá. Vậy là, vấn đề sử dụng tiền làm cho đơn vị chức năng nhìn nhận sẽthuận lợi siêu phổ biến mang lại quy trình phỏng vấn trao đổi hànc hóa, hạn chế đc chiphí vào phỏng vấn trao đổi vì hạn chế đc lượng giá khảm cân nhắc. Sô lượng giá vào 1 nén kinh tế đồ vật íùig có sô lượnggiá vào nén kinh tế tiền tệ. Sô mật hàngtrao đổiSố khối lượng giá trongnền kinh tẻ hiên vậtSỏ khối lượng giá trongnền kinh tế tiển tệ3 tam 31045101004.95 Ơ1001000499. 500 100010.000 49.995.000 10.0001.2.2. Phương tiện trao doiTrong nền kinh tế, tiền tộ làm cho phương tiện đi lại phỏng vấn trao đổi lúc chúng đượcdùng nhằm mua và bán sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ. hay thanh toán giao dịch những lượng nọcả vào & bên cạnh lớp nước. Việc sử dụng tiền làm cho phương tiện đi lại phỏng vấn trao đổi đẽnâng tăng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí của nền kinh tế, vì chúng sẽ ngày tiết kiệrrTRƯỞNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC OẢNChương 1. Đại cương về tàí chính vả tiến tệđược những ngân sách thừa Khủng vào quy trình phỏng vấn trao đổi liên đới dãy đổihàng, những ngân sách thanh toán giao dịch tầm thường vô cùng tăng cao. Bởi vì, nhân dân tậu, ngườibán buộc phải chọn đc các quả đât ngẫu nhiên có minh về nhu cẩu traođổi, thời cian phỏng vấn trao đổi, khoảng trống phỏng vấn trao đổi. Quá trình trao dổi chìđược diễn ra lúc với sự tương thích đấy. Tiền tệ làm cho môi giới trung giantrong phỏng vấn trao đổi sẽ trọn vẹn giải quyết và khắc phục đc những có hạn đấy của quátrinh phỏng vấn trao đổi liên đới. Neười với hàne cung cấp rước tiền, sau đấy tiếp tục muađược dãy nhưng họ bắt buộc. bởi thế, quả đât xem tiền cũng như vật dụng dầu mỡ bôitrơn, được cho phép nền kinh tế hoạt động giải trí rã rộng, khuyến khíchchuyên môn hóa & phân cône lao độnc. 1.2.3. Phưong luôn thể dự trừ vê bên giá trịTiền tệ làm cho phương tiện đi lại dự phòng trị giá có nghĩa là địa điểm cất mức độ muahàng hóa trons 1 thời hạn nhất quyết. Nhờ công dụng nào của tiềntệ cơ mà người hoàn toàn có thể bóc tách thời hạn trường đoản cú khi mang nguồn thu tới khi tiêudùng chúng. Chức năng nào được xem là cấp thiết vì thế mỗi con người gần như ko muốnchi hạt tiêu không còn nguồn thu của chúng ta gần lúc nhấn chúng, mà lại dự phòng nhằm sửdụng chúng [ long mai sau. Tất nhiên, tiền ko bắt buộc độc tôn được xem là nơichứa chứa giá cả, nhưng những gia tài Đặc trưng cũng được xem là địa điểm đựng trị giá, cũng như cổphiếu, thương phiếu Nhưng tiền được xem là gia tài mang tính thiếu chắc chắn tăng cao hàng đầu, bờinó được xem là phương tiện đi lại phỏng vấn trao đổi, chúng ko nên cần quy đổi thành bấtcứ chiếc gi đặc biệt lúc mang mục tiêu sắm sản phẩm & hàng hóa chi trả tiền chuyên dịch vụ. 1.3. Sự tăng trưởng những hình hài tiển tộTiến tệ được xem là loại sản phẩm tất nhiên của nền kinh tế sản phẩm & hàng hóa. Sau khira thế hệ, tiền tệ được xem là cơ chế cần thiết nhằm tăng trưởng nền kinh tế - xãhội. Để chế tạo điểu khiếu nại thuận tiện rộng đến đi lại sản phẩm & hàng hóa & dịchvụ, tăng trưởng nền kinh tế - xà hội, sắc thái của tiền tệ cũng ngàycàng đc hoàn thành xong hơn1. 3.1. Tiên tệ bởi dãy ỉtoáTrong thế hệ đầu lịch sử vẻ vang tiền tệ, tùy thuộc đi theo các điều kiện kèm theo cố thểTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN aGIÂO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH - TIÈNTỆcửa những dân tộc bản địa dị thường nhau & sống những thời buổi nổi trội nhau nhưng mà tầm quan trọng tientê đươc thể hiên sống những sản phẩm & hàng hóa khác lạ nhau. Nhưnc thồne thườnc ,. . > C c « — ✓ c 7 nhũn ” sản phẩm & hàng hóa ấy được xem là các đồ vật quan tiền trọne bậc số 1 tuyệt nhữngđặc sản quý và hiếm của bản địa. Lịch sử bỏ ra nhấn rằng, thời kịnạuyên ỉhuỷ của tien tệ, tầm quan trọng tiền tệ tầm thường đc bộc lộ sống con vật ( dân tộc bản địa thượng cổ Slavơ ), gia thú ( sống những dàn tộc Scăng – đi – náp & nướcNga cổ điển ), lớp vỏ ốc quý ( hòn đảo Thái Bình Dương & Châu Phi ), trà ( Tây Tang & Mổne cổ ), muối bột ( sống miền Tây Su Đăne ) Cùng với sự cắt cử công trạng cộng đồng Khủng đợt đồ vật nhị, thùcồng nghiệp tách bóc ngoài NNTT, tầm quan trọng tien tệ đưa dần dần sangcác sắt kẽm kim loại. Cuối cùng thế hệ ni, tầm quan trọng tiền tệ sẽ đc cô đinhở đá quý. Bởi VI vàng với đa dạng công năng tối tân rộng những sản phẩm & hàng hóa kháclúc bây giờ tronẹ vấn đề thực thi những công dụng của tiền tệ. Đó được xem là : • Tính đổng hàng đầu của quà siêu quá cao. Điêu ấy cực kỳ thuận tiện vào việcđo lường, biểu lộ Chi tiêu của những sản phẩm & hàng hóa vào quy trình phỏng vấn trao đổi. • Dễ phân loại cơ mà ko có tác dụng ảnh hưởng tác động tới trị giá bản chất cócùa chúng. Điéu đấy với ý nghĩa sâu sắc bắt buộc vào câu hỏi bộc lộ giá cảvà lun thông sản phẩm & hàng hóa bên trên thị phần. Bởi lẽ, bên trên Thị Trường hanghoá vô cùng phong phú & Chi tiêu vô cùng đặc biệt nhau. • Dễ sở hữu đi theo, do tại 1 khoảng trống bé nhỏ & khối lượng nhỏcủa vàn. ơ hoàn toàn có thể đại diện thay mặt đến trị giá 1 trọng lượng sản phẩm & hàng hóa Khủng • Thuận tiện vào câu hỏi thực thi tính năng dự phòng trị giá củatiền tệTrình độ chế tạo càng ngày càng tăng trưởng, cân nặng sản phẩm & hàng hóa vàdịch vụ mang ra phỏng vấn trao đổi càng ngày càng đa dạng. Trong lúc ấy năng lực vềvàng lại vô cùng hạn chế. Do vậy, đi theo thời hạn, giá cả của xoàn to đếnmức quả đât nặng nề mang ĩhể chia nhỏ ra nhằm thực thi các vấn đề muabán thông thường. Mặt khác, những sản phẩm & hàng hóa đóng góp tầm quan trọng tiền tệ trước ¡ 1TR ƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẺ ‘ QUỐC DÂNđây những sở hữu xu thế tự động bàn giữa chúng bắt buộc mang giá cả & nên cómột hiệu quả một mực như thế nào ấy. Còn thời nay, giá cả của tiền tệ làdo tính pháp định của Chính phủ. Việc kiếm tìm 1 mô hình tiền tệmới thay cho thê đến kim cương vào lưu lại thône sẽ có thể trở nên thiết yếu. 1.3.2. Tiên giấy ( giấy bạc ngan hảng ) Sau 1 thời hạn nhiều năm, thời buổi tiền bởi sản phẩm & hàng hóa sẽ nhườngchỏ mang đến thời buổi tiền giấy. Khi đầu các tờ giấy bạc ngân hàng nhà nước làdấu hiệu đại diện thay mặt đến rubi đánc ỉc nên với vào giao thông. Nhữnggiấy bạc ngân hàng nhà nước ấy dược độc lập quy đổi ra quà đi theo luậtđịnh. Về sau bởi vì ngân hàns ban hành ra rộng rãi giấy bạc rộng so sánh vớisố đá quý dự phòng, làm cho mang đến chúng ko vẫn còn đc chủ quyền quy đổi ravàng. Thời đại thời nay, vấn đề sử dung tiền bạc sẽ biến thành phổbiến, vì tính tiện nghi của chúng tronẹ công việc phương tiện đi lại trao đổihàng hóa. Đó được xem là : • Dẻ có đi theo nhằm có tác dụng phương tiện đi lại phỏng vấn trao đổi sản phẩm & hàng hóa, thanhtoán nợ. • Thuận tiện lúc thực thi công dụng dự phòng tài sản bên dưới hìnhthức trị giá. • Bằng bí quyết đổi khác nhỏ sô bên trên bên đồng xu tiền, 1 khối lượng giátrị Khủng giỏi nhỏ nhắn đc bộc lộ. • Bằng chế độ độc quyền ban hành giấy bạc sở hữu các quyđịnh khắt khe của nhà nước, tiền tài hoàn toàn có thể giữ lại đc giá trịcủa nóMầm mống tiền tài sẽ Open hơi nhanh nhanh vào lịch sử vẻ vang. Tiềngiấy Open sống Trung Hoa dời căn nhà Tống, sống Nước Ta dòng Trần vàHồ Quý Ly, sống Âu Lục đầu thế kỷ 17. Cho tới các năm 30 củathế kỷ XX, bản vị giấy bnc ko đc hòa bình quy đổi ra vàngđược vận dụng sống tổng thể những lớp nước trôn quốc tế. Chương 1. Đại cương vai vế tài chinh & tiền tệ ; Ît r ư ờ n g đ ạ i học kinh t ế q u ố c d ả n, 11GI ÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỂN TỆ1. 3.3. Tiến ghi sô ( tiên đi qua chán dãy ) Tiền ghi sổ được xem là các số tiền đưa ko kỳ hạn ớ ngân hàng nhà nước ( tiền ẹìri séc ). Đó được xem là bởi vì mạng lưới hệ thống ngân hànc ; thương nghiệp xuất bản ra trongquá trình thực thi nhiệm vụ tín dung. Việc sài đồng xu tiền ghisổ đc thực thi bằne những cây bút toán ghi Nợ & Có bên trên tài khoảntiền đưa khốns kỳ hạn ơ ngân hàng nhà nước. Cùng VỚI trình độ chuyên môn công nghẹngân hàne càng ngày càng tân tiến, đổng tiền ghi sổ sẽ duy trì địa điểm công ty yếutrong tổng nút đáp ứng tiền tệ mang đến nền kinh tế. Hiện nay sống nhữngnước với nền kinh tế thị trường tăng trưởng, trinh độ đụng ” nghệ ngânhàng văn minh, đổng tiền ghi sổ giật tự 90 % tới 95 % vào tổnglượng tiền cune ; tương ứng. Nói chung, lúc bấy giờ được xem là thời buổi của tiền ghi sổ. Bởi lẽ, tiền ghi sổ sở hữu các ƯU việt vỏn sở hữu của chúng : • Giảm kém 1 cách đáng chú ý những ngân sách giao thông tiền mặt : in tiền, dữ gìn và bảo vệ, luân chuyển, đếm, đónc gói • Nhanh chóng & tiện nghi đến những gia chủ nhập cuộc thanhtoán đi qua ngân hàng nhà nước. • Bảo đảm bảo đảm an toàn vào bài toán dùng đổng tiền, có hạn đươcnhững hiện tượng kỳ lạ ticu rất. • Tiền ghi sổ xây dừng ra điều kiện kèm theo thuận tiện mang lại Ngân hàng trungương vào câu hỏi c < m lý & điều hòa khối lượng tiền cung ứng1. bốn. Khối tiền tệKhi không mang 1 khái niệm đúng chuẩn về tiền tệ, thì quan liêu niệmvé những khối tiền tệ ( phương pháp đo khối lượng tiền đáp ứng ) cũng dị thường nhau. Tuy nhiên, ý niệm về khối tiền tệ nhưng mà đc đa dạng ngôi nhà kinh tếthừa nhấn rộng cả được xem là : 1.4.1. Khối ỉltĩí tệ M IĐây được xem là khối tiền tệ đi theo nghĩa hẹp số 1 về khối lượng tiền đáp ứng, chúng chỉ bao gổm các phương tiện đi lại đc gật đầu gần vào traoTRƯỜNG Đ. ;. l HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN. một I I IChương 1, Đạỉ cưng cửng vể tài chính & tiền tệđổi sản phẩm & hàng hóa, cơ mà ko cần đi qua 1 bước gửi dổi làm sao. Vớikhối tiền tệ nào là, tổng lượng tién đáp ứng gồm có : • Tiền đang được tồn tại ( cồm hàng loạt tiền mặt bởi vì Ngân hàngtrung ương ban hành đang được tồn tại không tính mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước ). • Tiền chuyển ko kỳ hạn sống ngân hàng nhà nước thương nghiệp ( tiền chuyển màchủ sở hĩai của chúng hoàn toàn có thể vạc séc nhằm thanh toán giao dịch tiền sắm dãy havdịch vụ ). 1.4.2. Khôi tiền tệ M2Khối tiền tệ nè, mang 1 cách chú ý bao la rộng về khối lượng tiềncung tương ứng. Theo khối tiền tệ nà, tổng lượnc tiền đáp ứng gồm có : • Lượng tiền đi theo M 1. • Tiền chuyển tiết kiệm chi phí sống những ngân hàng nhà nước thương nghiệp. 1.43. Khối tiền tệ M3Theo khối tiền tệ nào, tổng ỉượng tiền cung úmẹ gồm có : • Lượng tiền đi theo M2 • Tiền đưa sở hữu kỳ hạn sống ngân hàng nhà nước thương nghiệp. 1.4.4. Khôi tiền tệ LTheo khối tiền tệ nà, tổng lượng tiền cung ứrm gồm có : • Lượng tiền đi theo M3. • Chứng từ mang giá sở hữu tính “ không chắc chắn ” tăng cao ( dỗ gửi thành tiềnmật ) : Chứng từ chỉ tiền chuyển, thương phiếu, tín phiếu, quả phiêu1. 5. Ché độ tiền tệChế độ tiền tệ được xem là công cụ tổ chức triển khai đi lại tiền tệ của mộtquốc da, đc lao lý bởi pháp luật. Chế độ tiền tệ gồm có cácyêu tố : TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỂ QUỐC DÀN13GIẢO TRÌN H LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH - TIỂN TỆ • Bản vị tiền tệ : tức chiếc gì đc sử dụng làm cho cửa hàng cấu thành giá đổngtiền vương quốc. • Đơn vị tiền tệ : mọi vương quốc phần đa sở hữu đơn vị chức năng tiền tệ của ricngminh & đc pháp luật bởi pháp lý. Đơn vị tiền tệ của Việt Namlà “ đổng ”, ký hiệu nước ngoài được xem là “ VND ” ; đơn vị chức năng tiền tệ của Mỹ được xem là “ đôla ”, ký hiệu nước ngoài được xem là “ $ ” ; đơn vị chức năng tiền tệ của Japan được xem là “ yen ”, ký kết hiỏu nước ngoài được xem là “ JPY ” • Công cụ phỏng vấn trao đổi : í ức Ị à các chính sách đc sử dụ Hí ; đòthực hiện nay mua và bán sản phẩm & hàng hóa, chuyên dịch vụ, thanh toán giao dịch những số nợ nhưtiền giấy, tiền đúc, tiền ghi sổNói phổ quát, vào chính sách tiền tệ. tò xoàng xĩnh biến hóa được xem là bảnvị tiền tệ. Lịch sứ tiền tệ tăng trưởng đến nhìn thấy răng, bản vị tiến tệ củacác lớp nước bởi vì điều kiện kèm theo đơn cử của mọi thế hệ quyết định hành động. Cho đếnnay, những chính sách bản vị tiền tệ sau phía trên sẽ đc sử chạm : 1.5.1. Chẻ độ tuy nhiên phiên bản vịDưới chính sách song bản vị, đổng tiền của 1 nưức đc xácđịnh bởi 1 trọng lượnc cô mong muốn của nhị sắt kẽm kim loại xoàng được xem là vàngvà bạc. lấy ví dụ, năm 1972, sống Mỹ một đôla kim cương = 1,603 gam vàng ròng, một đỏla bạc = 24,06 gam bạc ròng. Tức khối lượng lđôla bạc nặnggấp 15 dịp khối lượng một đôla quà. Do trị giá Thị phần của rubi & bạc tiếp tục đổi khác, đãdẫn tới hiện tượng kỳ lạ tiền với giá cả rẻ xua tiền với trị giá tăng cao khỏilưu thông. Hiện tượng nè đc ngôi nhà tài chính Anh được xem là ThomasGresham thế kỷ 16 & được xem là người đứng đầu sở đúc tiền bên dưới triều Nữ hoàngKlizabeth I diễn đạt cũng như sau : “ lúc nhì sắt kẽm kim loại sở hữu giá cả thị trườngkhác nhau, mà mang quyền lực tối cao tiền tệ bắt đầu cũng như nhau, thứkim vẻ bên ngoài thấp rộng biến thành phương tiện đi lại đi lại hầu hết vào khithứ sắt kẽm kim loại mắc rộng thì trở nên ngoài đi lại ”. Giả sử rằng, ngôi nhà nướcấn ý muốn tỷ suất đức tiền bắt đầu của sắt kẽm kim loại bạc & tiến thưởng được xem là 15/1. 14 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNChương 1, Đạí cương về tàí chính vả tiền tệĐiểu dó sở hữu nghía được xem là, trọnạ lượnc, l đơn vị chức năng tien tệ bởi bạc gấp gáp 15 đợt khối lượng tien tộ bằns quà. Do đó, bất kể 1 sự thay cho đổitrong trị giá Thị Trường của 1 sắt kẽm kim loại so sánh sở hữu sắt kẽm kim loại dị thường, mang thểlàm đến vật dụng sắt kẽm kim loại sở hữu trị giá tăng cao rộng đổi thay ngoài đi lại. Bời vì thế, sắt kẽm kim loại rỏ tien rộng bên trên thị phần tiếp tục dược giả đến sở đúc tiền đểđúc thành tiền, sắt kẽm kim loại mắc rộng bên trên Thị trường đc mang ra ngoài lưuthông nhằm đựng trữ tuyệt đúc thành thỏi nhằm cung cấp. Nói phương pháp nổi bật, 1 tỷ lệtiền đúc cố định và thắt chặt & 1 tỷ suất Thị trường biến hóa, được cho phép nhân loại tagiữ lại đồnc tiền với trị giá rộng & mang lại đi lại đồng xu tiền sở hữu giá trịkém rộng. Điều ấy sẽ xảv ra sống Mỹ tronc thế kỷ 19, lúc nhưng mà Mỹ đanggiữ chính sách song bản vị xoàn & bạc đi theo nguyên tắc ý định. Trong xuyên suốt giaiđoạn đầu trường đoản cú 1792 tới 1834 rubi bỏ ngoài lưu lại thòng & bên trên thật tếquốc da chỉ vẫn còn được xem là bản vị bạc. Nhưng trường đoản cú 1834 - 1893 bạc gỡ khỏi’ưu thông & thực ra vương quốc chỉ vẫn còn bản vị tiến thưởng. 1.5.2. Chế độ bản vị tiền vàngBản hương vị tiền xoàn được xem là đồng tiền của 1 lớp nước đc bảo vệ bằngmột khối lượng xoàn nhất quyết đi theo pháp lý. Những nhân sơn cầnthiết của bản vị tiền tiến thưởng bao gồm : • Nhà nước ko có hạn Việc đúc tiền xoàn. • Tiền giấy vương quốc đc Chính phủ xác lập bởi rnột trọngỉượng đá quý cố định & đc tự động đo quy đổi ra rubi đi theo tỷ suất đãquy ý muốn. • Tiền rubi đc giao thông ko có hạn. Chế độ bản vị tiền tiến thưởng đc dùng thông dụng sống những nướctrong các năm cuối thê kỷ XIX & đầu thế kỷ XX. 1.5.3. Chê độ bản vị rubi thỏiChế độ bản vị vàng thỏi cũng pháp luật đến mang hương vị tiền tệ quốcgia 1 khối lượng quà cố định và thắt chặt. Nhưng tiến thưởng đc đúc thành thỏiTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN15GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀÍ CHÍNH - TIỂN TỆmà khồne đúc thành tiền. Vang khồrm lưu lại thòng vào nền kinh tố, nhưng mà chỉ dự trừ nhằm làm cho phirơng một thể giao dịch thanh toán quỗc tế & đưa dịchtài sản ra quốc tế. Tiền giấy vương quốc đc thay đổi ra kim cương đi theo luậtđịnh, mà buộc phải 1 sổ khối lượng tiền giấv khăng khăng, tối thiểu phảitương đương một thỏi quà. Chế độ bản vị thòi quà đc vận dụng ởAnh năm 1925 & pháp luật mong muốn thay đổi tiền giấy rước tiến thưởng cần thay đổi ítnhất 1.500 Bảng Anh, áp dụnc ờ Pháp năm 1928 có khoản tiền giấyphải thay đổi tối thiểu được xem là 225.000 Francs1. 5.4. Ché đô phiên bản vi vảng ân hận đoáiChế độ bản vị hối đoái đá quý được xem là chính sách bản vị vào đấy tiền giấyquốc da khônẹ đc liên đới chuy.ii ' dổi ra xoàn, mong muốn thay đổi ra vàngphải trải qua 1 Iigoại tộ. Ngoại tệ ấy cần đc hòa bình chuyểnđổi ra đá quý, cũng như đôla Mỹ, bảng Anh Chế độ bản vị hối đoái vàngđược vận dụng sống Âii Độ năm 1898, Đức 1924, Hà Lan 19281.5.5. Chê độ bản vị ngoai tệDưới chế đồ bản vị ngoại tệ, đơn vị chức năng tiền tệ vương quốc đc xá ( muốn bởi đơn vị chức năng tiền tệ của nưức không tính ( nước ngoài tộ ). Đó cần được xem là cácngoại tệ bạo gan & đc chủ quyền hóa quy đổi bên trên thị phần nước ngoài. Chế độ bản vị nào là đc sài thông dụng so với những lớp nước thiếuvàng hay về bên chính trị bị phụ thuộc trong lớp nước dị biệt ( những nướctrong khối cùng đổng Anh sau cuộc cuộc chiến tranh quốc tế đồ vật hàng đầu ) Để khích lệ thương nghiệp nước ngoài & phát triển kinh kmột phương pháp mang thứ tự, 1 phép tắc biến chứng chính sách bản vị nước ngoài tíđược dựng nên sống những lớp nước tư bản chủ nghĩa. Chế độ bản vị nàđược thông dụng từ bỏ 1944 tới 1971 & với nhì đặc thù căn bản : • Vào cuối cuộc chiến tranh quốc tế dịp thiết bị nhị, Mỹ cướp hừiphần to đá quý của quốc tế. Do đó, Sở tài chính Mỹ, đi theo hiộp địnhquốc tế, sẽ làm cho đến đá quý & dôla Mỹ hoàn toàn có thể quy đổi đc lẫr16 TRƯỜNG OẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNnMĩUÌrĩHĩHĩlnHslÌrUsỊHHĩlHũniịHÌ :: * :::::: Chương một, Đại cương vé tàí chính vả tiến tệnhau, đi theo tỷ suất 35 đôla mang đến mót ôriíixơ quà. Vấn đề này, 1 đổngđòla Mỹ bắt đầu dược chứng thực bảng 35 ỏngxơ quà. • Theo đấy, những lớp nước dị biệt đi theo hiệp nghị nước ngoài, Ngân hànstrung irơnẹ những lớp nước đấy gia hạn 1 tỷ giá cố định và thắt chặt đổng tiền của họso có đồng đôla Mỹ. Chẽ độ bản vị ngoại tệ biến chứng nè sẽ hoàn thành xong sứ mệnhcủa chúng ỉà khích lệ thương nghiệp nước ngoài & khối phục kinh tế sauchiến tranh quốc tế trang bị nhì. Nhưng tự các năm I960 chính sách nàybát đầu sụp đổ, do đồng đốla Mỹ lạm phát kinh tế & dự trữ vàng của Mỹgiảm sút cực kỳ nghiêm trọng. Chế độ bản vị nước ngoài tộ nào là sẽ xong xuôi khiTổng thống Mỹ - Nixơn công bố không đổi đồỉa giấy ra quà ngày15 / 8/1971. 1.5.6. C hế độ bản vị tiền của ko đưa song ra vàngDưới chính sách bản vị tiền giấy khône đc quy đổi, 1-1 vịtién tệ của 1 lớp nước không hề hòa bình quy đổi sắt kẽm kim loại quý. Đầunhững năm 1930 bản vị chính sách tài chánh ko đc đưa đổiphổ đổi mới. Vàng chỉ đc sử dụng đổ thanh toán giao dịch những lượng nợ nước ngoài, chúng bị gỡ ngoài giao thông tron ? lớp nước VI ko sài làm cho tiền tệ vàkhông đc thay đổi tiền giấy ra quà. Từ trên đây, trị giá thực ìế của đổngtien những lớp nước nhờ vào trong nhu cầu mua sắm của chúng, có nghĩa là con số hànghoá tuyệt chuyên dịch vụ nhưng mà chúng hoàn toàn có thể tậu đc. Giá trị của 1 đơn vị chức năng tiềntệ đc xác lập bởi nhu cầu mua sắm của chúng & đc đo bởi sô nghịchđảo của nấc Chi tiêu thông thường. Điều này, nút Ngân sách chi tiêu thông thường càng quá cao thìgiá chữa trị giỏi nhu cầu mua sắm của 1 đơn vị chức năng tiền tệ càng phải chăng & trái lại. 1.6. Bản chất của tài chính1. 6.1. Sự sinh ra của phạm trù tài chínhLịch sử cộng đồng quần chúng mang đến nhìn thấy, trong thế hệ công xã nguyênthuỷ tan rã, cộng đồng khởi đầu mang sự phân cônç cần lao, mang sự chiêmTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TÊ QUỐC DÀN 17GI ÁO TRÌNH LÝ THUYÊT TÀI CHÍNH - TIỀN TỆhữu nổi trội nhau về tài liệu chế tạo & vé sàn phẩm công huân. Ticođó, nền chế tạo sản phẩm & hàng hóa sinh ra & tiền tệ Open cũng như mội tấtyếu một cách khách quan. Trong nén kinh tố sản phẩm & hàng hóa, câu hỏi phỏng vấn trao đổi dãy ìoáđược thực thi 1 cách thuận tiện thòng đi qua tiền tệ có tác dụng mòi nớitrung gian. Từ ấy, quần chúng sử đụne tiền tệ có những chức rangphương luôn thể phỏng vấn trao đổi & phương tiện đi lại tích luv nhằm cung cấp tổne > ảnphẩm cộng đồng, đi qua đấy tạo dựng & dùng những quỹ tiền tệ vào lổnkinh tế, nhằm mục đích mục tiêu hạt tiêu dùnç & góp vốn đầu tư tăng trưởng kinh tc-xãhội. Các quỹ tiền tệ nào là đc kiến lập & sài do những tổ ciứckinh tế, tổ chức triển khai cộng đồng tốt cá thể. Các quan tiền hộ kinh tế đấy sẽ àmnảy sanh phạm trù tài chính. Lịch sử cộng đồng mọi người vẫn còn đến nhìn thấy rằng, lúc cộng đồng Ci sựchiếm hĩm nổi trội nhau vé tài liệu chế tạo, thì với sự phân loại liaicấp & Open phạm trù Nhà nước. Nhà nước sinh ra, mang ( nứcnăng & quyền lực tối cao của minh sẽ thiết kế điéu khiếu nại thuận tiện mang lại sự > háttriển kinh tế sản phẩm & hàng hóa, lan rộng ra khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của tài chnh. Mặt khác, nhằm gia hạn hoạt động giải trí của thành viên gia đình, Chính phủ sẽ tạo dựng – Ịuỹngân sách Chính phủ trải qua quy trình đáp ứng tổng sản piẩmxã hội bên dưới giải pháp giá cả & dựng nên nghành nghề dịch vụ tài chính nhànước. Vấn đề này, phía cạnh nhCmc : nền móng quyết định hành động làm cho nảy inhphạm trù tài chính được xem là chế tạo sản phẩm & hàng hóa & tiền tệ, Chính phủ ra đờilàm mang lại hoạt động giải trí tài chính càng ngày càng tăng trưởng rộng. 1.6.2. Bdrt chất của tài chinhvẻ thực chất, tài chính được xem là những mối quan hệ kinh tế vào phán ) hốitổng loại sản phẩm cộng đồng bên dưới nguyên tắc giá cả, trải qua đấy kiến thiết lậ ) vàsử dụng những quỹ tiền tệ, nhằm mục đích phân phối yêu cầu tích lũy & hạt tiêu ( ùngcủa những chủ đề vào nén kinh tế. Để đọc rõ ràng rộng thực chất của tài chính, sống trên đây nên với sự ) hânbiệt tài chính mang 1 sô phạm trù kinh tế mang tương quan khác lại. Thứ nhất bắt buộc nhận thấy tài chính có tiền tệ. Nhìn bồn ncoà, tàiSiTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNChương 1, Đạí cương về tài chính & tiền tệchính đc nhân loại cảm thấy cũng như các quỹ tiền tệ của những chủthe Đặc biệt nhau vào cộng đồng. Nhưng tài chính khône bắt buộc được xem là tiền tệ. Tiền tệ về thực chất được xem là thiết bị ngang giá thường nhật trone ; phỏng vấn trao đổi dãy hoávới những công dụng bản chất mang của chúng : bộc lộ Chi tiêu sản phẩm & hàng hóa, phươnetiện phỏng vấn trao đổi ( bao gồm phưưrm một thể đi lại & phương tiện đi lại thanh toán giao dịch ) & phương tiện đi lại tích góp. Tài chính được xem là sự vận độne kha khá của tiềntệ VỚI công dụng phương tiện đi lại giao dịch thanh toán & phươne luôn tiện tích luỹtrong nghành cung cấp, nhằm mục đích kiến lập & sử dụnc những quỹ tiền tộ. Giá cả ìa 1 phạm trù kinh tế, tương quan tới cung ứng dướihình thức giá cả. Nhung sự cung cấp của Chi tiêu đc tiến hànhthông đi qua sự chênh lệch thân giá cả & Chi tiêu của sản phẩm & hàng hóa trongtrao thay đổi. Tài chính được xem là phạm trù cung cấp đề đạt sự gửi dịchgiá chữa trị trải qua bài toán chế tạo ỉập & sài những quv tiền tệ vào nểnkinh tế. Tiền lươns cũng được xem là phạm trù đáp ứng. Đó được xem là 1 lượnc tiền tộnhất muốn đc đưa mang lại neười công huân, đi theo các nguyên lý nhấtđịnh. Tiền lương mong muốn đc thực thi bắt buộc trải qua tài chính, tứclà trải qua những mối quan hệ kinh tế vào đáp ứng tổng sản phẩm xãhội, nhằm mục đích dựng nên & sài quỹ lương lậu vào nền kinh tế. Bản chất của tài chính đc bộc lộ đi qua những mối quan hệ kinh tếchủ yếu đuối vào quy trình cung cấp tổng sản phẩm cộng đồng bên dưới hìnhthức trị giá sau trên đây : • Quan hệ kinh tế thân Nhà nước sở hữu những bộ phận, đơn vị chức năng kinhtế, người dân. • Quan hệ kinh tế thân những tổ chức triển khai tài chính trung gian vớicác bộ phận, tổ chức triển khai kinh tế phi tài chính, người dân. • Quan hệ kinh tế thân những bộ phận, đơn vị chức năng kinh tế, người dân vớinhau & những quan tiền hộ kinh tế vào nội bộ những chủ đề đấy. • Quan hệ kinh tế thân những vương quốc có nhau bên trên như thế giớiTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢN 19GI ẢO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỂN TỆ1. 7. Chức năng của tài chính1. 7.1. Chức năng phân phôiPhân set đi qua tài chính được xem là sự cung ứng tổng sản phẩm xà hộidưới lao lý giá cả. Thông qua công dụng nào, những quỹ tiền tệ tậptrung & ko tập trung chuyên sâu đc dựng nên & dùng trong nhữngmục đích một mực. Phân phối đi qua tài chính bao gồm cả quiá trìnhphân mix dịp đầu & quy trình cung cấp lại. Quá trinh cung cấp dịp đầu được xem là sự đáp ứng tổng sản phẩm xãhội mang đến những chủ đề nhập cuộc trong thừa trinh sản xuất cơ sở vật chất & dịchvụ. Trong quy trình cung ứng dịp đầu, giá cả tổng sản phẩm làng mạc hộisẽ đc dựng nên những quỹ tiền tệ sau trên đây : Quỹ bù đắp các chiphí CS vật chất sẽ quăng quật ra vào quy trình chế tạo, triển khai diịch vụ. Phần nào dựng nên quỹ khấu hao gia tài cố định và thắt chặt & khôi p > hục lạivốn lưu động sẽ vứt ra. Quỹ tiền tệ nè nhằm mục đích bảo vệ sản xuiất giảnđơn của mỗi quy trình chế tạo cộng đồng. • Quỹ tích lũy nhằm mục đích tái sản xuất lan rộng ra, góp vốn đầu tư phiát triểnkinh tế. • Quỹ chi tiêu và sử dụng, gồm có chi tiêu và sử dụng mang lại cá thể & đến nhànước. Quá trình phãn set lại được xem là quy trình liên tục phân phốii nhữngphần nguồn thu căn bản, các quỹ tiền tộ sẽ đc hình thànih trongquá trình phán mix dịp Output khoanh vùng phạm vi bao la rộng, gồm có cả lĩnhvực ko chế tạo CS vật chất & chuyên dịch vụ. 1.7.2. Chức năng giám đốcChức năng chủ tịch tài chính được xem là nhắc tới năng lực kháich quancùa phạm trù tài chính. Nhờ năng lực đấy nhưng mọi người hoàn toàn có thể tó chứckiểm tra quy trình hoạt động của những Power nguồn tài chính nhằm tạo ra hập & sửdụng những quỹ tiền tệ. Khả năng ấy đc bộc lộ neay trcong quáTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾQUỐC DÃNChương một « Đại cương vai vế tàí chính vả tiền tệtrình thực thi chức nănc đáp ứng của tài chính. Tại đấy, nhân loại cóthể kiêm tra về mục tiêu, mô hình & hiệu suất cao củr. quy trình xây cất lậpvà SỪ dụng những quv tiền tệ. Khác có tính năng người đứng đầu tài chính, công tác làm việc khám nghiệm tài chính được xem là những hoạt động giải trí khinh suất của nhỏ ngườitrong câu hỏi chất vấn quy trình đáp ứng nhằm tạo dựng & dùng cácquỹ tiền tệ. Đỏi tượng người có quyền lực cao của tài chính được xem là những quy trình tạo dựng & sửdụng cic quỹ tiền tệ tronc nền kinh tế. Thòng đi qua người có quyền lực cao tàichính, nhằm chất vấn & điêu chỉnh những quy trình phán set tổng sảnphẩm cộng đồng bên dưới giải pháp trị giá, tương thích sở hữu nhu yếu vạc triểnkinh tế – cộng đồng của mọi thế hệ. Đồng thời đi qua ấy nhằm chất vấn việctạo lạp & chấp hành những tiêu chuẩn chiến lược, những định mức kinh tế tàichính, quy trình hạch toán kinh tế, câu hỏi chấp hành những luật đạo vềtài chính, những chủ trương chính sách tài chính của ngôi nhà nướcTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC ĐẢN21GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỀN TỆCẢI HOI ÒN TẠP1. Sự sinh ra & thực chất cùa tiền tệ ? 2. Quá trinh tăng trưởng những hình hài tiền tệ ? ba. Các công dụng của tien tệ ? bốn. Lượng tiền cunc ứnẹ & bí quyết bởi vì lường khối lượng tiền c un ; ứrng ? 5. Chế độ tiền tệ & những phiên bản vi tien tệ ? 6. Sự sinh ra & thực chất của tài chính ? 7. Chức năng của tài chính ? 22 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNChương 2. Tông quan lại về mạng lưới hệ thống tàỉ chínhChương 2T ỔNG QUAN VÊ HỆ THÔNG TÀI CHÍNHChương nào tiếp tục ra mắt mang đến chúnẹ ta về tầm quan trọng, mạng lưới hệ thống tàichính so với nền kinh tế – cộng đồng. Cấu trúc của mạng lưới hệ thống tài chính, mối quan hệ của từne phòng ban vào mạng lưới hệ thống tài chính ? Chính sách điềuhành của nhà nước so với hộ thống tài chính vương quốc cũng như thếV r ) làm sao / 2.1. Vai trò của mạng lưới hệ thống tài chínhTrong chương I, tất cả chúng ta dã nghiên cứu và điều tra về thực chất của tàichính & khảng ý muốn rằng : tài chính được xem là hệ thôìis những mối quan hệ kinh tếtrong đáp ứng, đính thêm ngay lập tức sở hữu quy trình dựng nên & sài cácquĩ tiền tệ. Trone thực tiễn, những quan hộ tài chính diễn ra cực kỳ phức tạpvà gia dạng, nó xen kẽ nhau trone 1 tập kết đồng loạt cáchoạt hễ khác nhau nhau của nền kinh tế. Tuy nhiên, đấy ko cần lànhững hoạt động giải trí rối loạn nhưng trái lại, nó vâng lệnh nhữngnguyên tắc, các quy luật nhất mực, vào đấy các mối quan hệ tàichính với đặc thù đặc trưng giông nhau đội lại thành 1 cỗ phậnriêng. Giữa những phòng ban nà luôn luôn với mọt mối liên hệ, tác động ảnh hưởng ràngbuộc lẫn nhau & thành lập thành mạng lưới hệ thống tài chính. Do vậy, mạng lưới hệ thống tài chính được xem là tổne thể của những phòng ban khácnhau vào 1 cơ cấu tổ chức tài chính, cơ mà sống ấy những mối quan hệ tài chính hoạtđộng bên trên những iĩnh vực dị thường nhau cơ mà sở hữu côn trùng mối liên hệ ảnh hưởng tác động lẫnnhau đi theo các quy luật nhất mực. Các phòng ban vào mạng lưới hệ thống tài chính hoạt động giải trí bên trên những lĩnhvực : chế tạo ra những nguồn lực có sẵn tài chính, lôi cuốn những Power tài chính vàchu đưa những Power tài chính ( dẫn bản chất ). Với những nghành nghề dịch vụ hoạtTRƯỞNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DẢNGIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỄN TỆđộrm nè, toàn bộ hộ thống tài chính triển khai tầm quan trọng đặc biệt quan trọng – ỊUiantrọnc vào nền kinh cơ quỏc dân được xem là đàm bảo nhu yếu về vối. chophát triển kinh tế – cộng đồng. 2.2. Cấu trúc của mạng lưới hệ thống tài chínhCấu trúc của hệ thông tài chính gồm có những tụ điểm Vốn & bộphận dẫn bản chất, đc tổ chức triển khai đi theo lược đồ sau : Các tụ điểm bản chất được xem là phòng ban nhưng sống đấy Power nguồn tài chính đưỊTc tạora, cùng theo đó cũng được xem là địa điểm lôi cuốn quay về những Power nguồn bản chất, mặc dù miến ởcác chừng độ & khoanh vùng phạm vi nổi trội nhau. Trong hoạt động giải trí kinh tế, cáic tụđiểm bản chất nào mang mọt mối liên hệ liên tục mang nhau thôrg quanhững môi mối quan hệ hàng đầu dinh. Thứ hàng đầu : Tài chính doanh nghiệpChính trên phía trên Power tài chính Open & cùng theo đó phía trên cũnig lànơi lôi cuốn quay về phần mềm cần yếu những neuổn tài chính vào nén ¡ kinh24TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TỂ QUỐC DẢNChương 2. Tổng quan vể mạng lưới hệ thống tài chínhtê. Trong hệ thông tài chính, íài chính đơn vị đc xem nhưnhĩmg tố bào mang khả nánẹ cải tạo ra những neuổn tài chính. Do vậy nócó tác dộng cực kỳ phệ đèn dòng sôìie cộng đồng, tới sự tăng trưởng giỏi suythoái của nén chế tạo. Tài chính công ty mang mối quan hệ mật thiếtvới toàn bộ những phòng ban cua hệ tlìổnc tài chính vào quy trình hìnhthành & sử đụnc bản chất mang đến những content không giống nhau nhau, quy trình kinhdoanh sàn chứng khoán trcn thị trườnc sàn chứng khoán. Mỗi mối quan hệ đểu cónhCmg đường nét độc lạ & sở hữu các ảnh hưởng tác động khác biệt nhau tới tài chínhdoanh nchiệp. Chính sự gia dạng nàV phản chiếu côn trùng mối quan hệ ciữa tàichính đơn vị có những phòng ban Đặc biệt vào hệ thông tài chính. Trong nền kinh tế thị trường, đặc thù căn bản của phòng ban tàichính công ty biểu lộ sống chỏ : chúng bao cổm Iihữnẹ mối quan hệ tàichính quản lý và vận hành đi theo chính sách kinh doanh thương mại phía đến doanh thu quá cao. Chính nhờ vào chính sách nà cơ mà Power tài chính đc bức tốc & mởrộng ko xong xuôi, đáp ứnc có lợi số 1 nhu yếu về bản chất mang lại hoạt độngsân xuất kinh doanh thương mại. Thứ nhị : Ngán sách ngôi nhà nướcNgân sách Chính phủ lắp ngay lập tức mang những tính năng, trách nhiệm củaNhà lớp nước ; đổng thời được xem là phương tiện đi lại cơ sở vật chất thiết yếu nhằm hẹ thốngchính quyền Chính phủ thực thi trách nhiệm của người thân. Trong điềukiện của nền kinh tế thị trường, chi phí Chính phủ vẫn với vai tròto béo vào vấn đề điều hòa vĩ dò nền kinh tế – cộng đồng. Đó được xem là vai tròđịnh phía tăng trưởng chế tạo, điểu máu Thị trường, ổn định Ngân sách chi tiêu, điểu chỉnh cuộc sống xà hội Đê thực thi đc những tầm quan trọng ấy, ngânsách Chính phủ cần mang những Power bản chất đc tập trung chuyên sâu tự những tụ điểmvốn thônc đi qua những chủ trương thu phù hợp. Chi tiêu căn nhà nướcthực hiện tại những số đưa ra mang lại hạt tiêu dùnc thườne xoi & bỏ ra đầu tưkinh tế. Việc cấp phép bản chất chi phí Nhà nước đến những phần đíchkhác nhau nè tiếp tục có tác dụng cải thiện Power nguồn bản chất sống những tụ điểm nhấn bản chất. Nhưvậy hoạt động giải trí thu – đưa ra chi phí Nhà nước sẽ làm cho phát sinh cácmối mối quan hệ kinh tế thân Nhà nước mang những tổ chức triển khai kinh tế, cộng đồng, những những tầng lớp cư dân, Nhà nước sở hữu những Chính phủ kì cục ; những mọt quanTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾQUỐC DẢN25GIẢO TRÌNH LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIEN TỆhộ kinh tế thân 1 tụ điểm bản chất quan tiền trọnìi : neân sách căn nhà nưởc vớicác phòng ban dị biệt của mạng lưới hệ thống tài chính. Thứ bố : Tài chính cư dân ( tài chính hộ mái ấm gia đình ) & c ác nghiệt tôchức thôn hộiĐây được xem là 1 tụ điểm bản chất quan liêu trọim vào hệ thốne tài chínhHoạt đụng tài chính của những lớp nước sở hữu nền kinh tế tăng trưởng & hoạtđộne tài chính sống lớp nước ta các năm sắp phía trên sẽ chỉ ra rằng : ruếu cónhững giải pháp phù hợp, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể kêu gọi đc 1 khóilượng bản chất đáng chú ý tự những hộ mái ấm gia đình nhằm Giao hàng mang đến công danh và sự nghiệp ‘ pháttriển kinh tế, cùng theo đó vẫn góp thêm phần cao lớn trong vấn đề thật hiệ n cácchính sách về xu thế tích góp & chi tiêu và sử dụng của Nhà nước. Tuy nhiên cũng bắt buộc dấn nhìn thấy rằng : đặc thù phân tán ‘ & đadạng được xem là đặc thù điển hình nổi bật của tài chính hộ gia đinh. Nguồn hực tàichính ko hội tụ trong các tụ điểm to nhưng phân bổ tản mát, k’Jlôngđồng đểu vào dãy triệu mô tí hon của nền kinh tế : đấy được xem là c : khuất tất hộgia đình. Nhưng tổng mô hình của Power bản chất tiềm ẩn vào c ; man di hộgia đình vô cùng bự & phải buộc phải với những giải pháp lun trung ương xứng đáng. Tài chính hộ gia đinh hoàn toàn có thể mang mối quan hệ tiếp tục hoặckhông tiếp tục mang toàn bộ những tụ điểm & những phòng ban tromg hệthống tài chính. Thứ bốn : Tài chính dôi ngoạiTrong nền kinh tế thị trường, lúc những mối quan hệ kinh tế sẽ quiốc tếhoá thì hộ thống tài chính cũng được xem là 1 mạng lưới hệ thống mở sở hữu các quanhệ tài chính đối ngoại rất là nhiều mẫu mã. Trên thực tiễn, các quanhệ nà khống tập trung chuyên sâu trong 1 tụ điểm nhất mực cơ mà nó phântán, xen kẽ trong những mối quan hệ tài chính khác lại. Tuy nhiên, bởi vì tínbi chấtđặc thù & địa điểm đặc biệt quan trọng tất yêu của những mối quan hệ tài chínih dốingoại mang lại cần quần chúng thỏa thuận chúng dựng nên 1 cỗ phíận tàichính với đặc thù dộc lập tương đỏi. Nhữtĩg kềnh vận dộng của tài chính đối ngoại bao gồm mang : • Quan hệ thừa nhận phụ tá hay vay mượn bản chất quốc tế ch ( 0 quĩ26TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIN H TẾ QUỐC DẬN ::: ! :

Source: https://ontopwiki.com